Otworowe wyroby budowlane, do których zaliczane są także bramy, w coraz większym zakresie wyposaża się w przeszklenia, wykonywane głównie z tafli szklanych, ale także z przeźroczystych tworzyw sztucznych. Unowocześnia to ich wygląd, dodatkowo doświetla pomieszczenie oraz zwiększa orientację użytkownika o przestrzeni znajdującej się poza zamkniętą brama. Występują różne rozwiązania konstrukcyjne bram, w tym także przeszklonych, które najczęściej są dzielone na bramy garażowe oraz przemysłowe.
PROBLEMATYKA NORMALIZACJI
Problematyka wymagań, klasyfikacji, badań oraz terminologii związanych z bramami jest dość szczegółowo ujęta w serii kilkunastu norm europejskich. Do najistotniejszej zaliczyć należy normę wyrobu PN-EN 13241-1+A1:2011 Bramy – Norma wyrobu – Część 1: Wyroby bez właściwości dotyczących odporności ogniowej lub dymoszczelności. Określono w niej wymagania związane z bezpieczeństwem i wymaganiami eksploatacyjnymi bram uruchamianych ręcznie lub z napędem. W postanowieniach ogólnych zaznaczono, że przy wyborze bramy i jej specyfikacji niezbędnym jest uwzględnienie miejsca zainstalowania oraz wymagań eksploatacyjnych, których spełnienie jest oczekiwane przez użytkownika.
Do podstawowych wymagań zaliczono:
- aspekty mechaniczne - określane trwałością i wytrzymałością mechaniczną, zabezpieczeniem przed cięciem i potknięciem, siłą potrzebną do obsługi ręcznej itp.,
- uruchamianie za pomocą napędu – co obejmuje m.in. ochronę przed zgnieceniem, ścinaniem i wciągnięciem, siły wywierane, bezpieczeństwo elektryczne, kompatybilność elektromagnetyczną,
- dodatkowe dotyczące właściwości specjalnych – w skład których wchodzą: wodoszczelność, odporność na obciążenie wiatrem, hałas, opór cieplny i przepuszczalność powietrza.
Norma PN-EN 13241-1+A1:2011 zawiera stwierdzenie, iż bramy powinny być zaprojektowane, skonstruowane i wykonane zgodnie z podanymi w niej wymaganiami, w celu zapewnienia zadawalającego i bezpiecznego ich działania w zamierzonej lokalizacji i oczekiwanych warunkach użytkowania. Ponadto wyroby te powinny umożliwić przeprowadzanie bezpiecznej konserwacji, naprawy i demontażu. Nie narzuca żadnego materiału, z jakiego należy wykonywać poszczególne elementy, w tym także przeszklenia skrzydeł bram. Również nie ogranicza żadnych wymiarów lub kształtów albo powierzchni przeszklonych.
Prezentowana norma obejmuje także zagadnienia związane z geometrią oszklenia/elementami szklanymi. W punkcie 4.2.5 stwierdza się, że zastosowane w bramie materiały przejrzyste nie powinny stwarzać niebezpieczeństwa w przypadku wystąpienia jakiegokolwiek rozbicia. Jednocześnie dodano, iż skrzydła bramowe wykonane z materiałów przejrzystych powinny być dobrze widoczne. Omawiany punkt normy kończy się zapisem mówiącym o tym, że wymagania określone w normie doprecyzowującej wymagania, a mianowicie PN-EN 12604:2002 Bramy – Aspekty mechaniczne – Wymagania, powinny być zweryfikowane odnośnymi badaniami zawartymi w kolejnym dokumencie normalizacyjnym – PN-EN 12605:2002 Bramy – Aspekty mechaniczne – Metody badań.
Przywołana w normie wyrobu, a powyżej już przedstawiona norma PN-EN 12604:2002 zawiera kilka wymagań dotyczących bezpośredni przeszkleń bram. W odniesieniu do szczególnych względów bezpieczeństwa związanych z normalnym użytkowaniem tych wyrobów stwierdza się, że nie powinny być przyczyną obrażeń lub uszkodzeń z powodu niezauważenia bramy przeszklonej, co może skutkować wejściem lub wbiegnięciem w jej skrzydło. W wymaganiach wyodrębniono punkt 4.2.5 odnoszący się do powierzchni przezroczystych bram, w którym stwierdza się, że powinny one być tak zaprojektowane, aby pozostawały całkowicie bezpieczne w normalnych warunkach działania. W przypadku jednak rozbicia materiału przeźroczystego, nie powinny wystąpić ostre odłamki, tnące krawędzie lub inne niebezpieczeństwa. Ponadto powinny być spełnione wymagania przewidziane dla klasy 1 według normy PN-EN 12600:2004 Szkło w budownictwie – Badanie wahadłem – Udarowa metoda badania i klasyfikacja szkła płaskiego. Norma opisuje metodę badania wahadłem udarowym pojedynczych tafli szkła płaskiego w celu zaklasyfikowania do jednej z trzech głównych klas po uderzeniu z określonej wysokości i ocenie spękania, przy czym wysokość badania dla klasy 1 wynosi od 190 mm do 1200 mm.
Należy jeszcze podać, że w punkcie 4.2.5 normy PN-EN 12605:2002 ujęto zapis stwierdzający, iż skrzydła wykonane głównie z materiału przezroczystego powinny być barwione lub mieć umieszczone na swej powierzchni rzucające się w oczy znaki ostrzegawcze, umożliwiające ich dostrzeżenie przez osoby, które w przeciwnym razie mogłyby wejść w kolizję ze skrzydłem bramy.
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE
Bramami nazywane są wyroby budowlane przeznaczone do instalowania na obszarach znajdujących się w zasięgu ludzi, i których głównym zamierzonym zastosowaniem jest stworzenie bezpiecznego dostępu dla towarów oraz pojazdów, wraz z towarzyszącymi im kierującymi nimi osobami, w obiektach mieszkalnych, handlowych lub przemysłowych.
W coraz szerszym zakresie spotkać można bramy ze skrzydłami, w których w mniejszym lub większym stopniu zastosowano materiały przezroczyste (przejrzyste). Wyroby takie są popularnie zwane bramami przeszklonymi, choć materiałami przezroczystymi są oprócz szkła naturalnego także różnego rodzaju tworzywa sztuczne.
Wybór każdej bramy wymaga analizy jej cech charakterystycznych, co najmniej w odniesieniu do zagadnień bezpieczeństwa użytkowania, łatwości obsługi, trybu pracy czy miejsca zainstalowania. Jest to szczególnie istotne w przypadku wyrobów przeszklonych, gdzie wady i zalety powinny być w sposób wnikliwy rozpoznane.
Ważną zaletą bram przeszklonych jest doświetlenie pomieszczenia, w którym ją zainstalowano, gdyż łączy się to z eliminacją potrzeby stosowania sztucznego oświetlenia w ciągu dnia. Wpływa to na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej i może nawet znacząco obniżyć koszty eksploatacyjne z tym związane.
Dalszą niewątpliwą zaletą omawianych w publikacji wyrobów jest ich nowoczesny wygląd, a duże przezroczyste płaszczyzny nadają bramom z przeszkleniem lekkości i rysu oryginalności. Jest to dość istotne w odniesieniu do bram garażowych instalowanych w domach jednorodzinnych, gdy wśród bardzo podobnych budynków, wjazd do garażu jednego z nich imponująco się wyróżnia. Znane są niebanalne rozwiązania, w których występują bramy garażowe i znajdujące się w ich sąsiedztwie drzwi wejściowe z analogicznymi wzorami przeszkleń. Ponadto bramy przeszklone optycznie powiększają wnętrze pomieszczenia oraz zapewniają właściwą orientację użytkownikowi o przestrzeni znajdującej się poza nią. Kierujący pojazdem jeszcze przed otwarciem bramy przeszklonej ma możliwość dostrzeżenia ewentualnych utrudnień lub przeszkód w ruchu wewnątrz pomieszczenia.
Jak w większości wyrobów, bramy przeszklone mają także wady, a jako pierwszą wymienić należy ewentualne straty ciepła, wynikające z obniżonej izolacyjności cieplnej elementu przezroczystego. Wyeliminować to można poprzez stosowanie szyb lub tworzyw przezroczystych o odpowiednich współczynnikach przenikalności cieplnej.
Przezroczystość jest także dużo bardziej podatna na zabrudzenia niż materiały nieprzezierne. Dlatego też przeszklenie bram musi być dość często myte i czyszczone, co zalicza się jako wadę.
Do dość istotnych wad należy również wyższy koszt ich wykonania w stosunku do bram ze skrzydłami pełnymi, co zwiększa ich cenę. Jest to dodatkowy czynnik wymagający przeprowadzenia szczegółowej analizy, poprzedzającej podjęcia decyzji o zakupie bramy z przeszkleniem.
MATERIAŁY STOSOWANE NA PRZESZKLENIA
SZKŁO NATURALNE
Szkło naturalne jest najczęściej stosowanym materiałem w przeszkleniach otworowych wyrobów budowlanych, w tym także bram. Jest to z zasady szkło bezpieczne, czyli zapobiegające skutkom rozbicia szyby. Takim wyrobem określamy m.in. szkło klejone, zwane także laminowanym lub warstwowym, które stanowi zazwyczaj pakiet powstający w wyniku połączenia ze sobą co najmniej dwóch tafli szkła płaskiego za pomocą warstw sklejających. Konstrukcja ta charakteryzuje się tym, iż po uderzeniu i przy przekroczeniu jego wytrzymałości, pęka tworząc splot promieniście rozchodzących się pęknięć, zachowując przy tym dotychczasowy kształt oraz stosunkowo dobrą przezroczystość. Tafla szkła nie rozsypuje się po rozbiciu, gdyż odłamki są przyklejone do warstwy sklejającej, co ogranicza możliwość zranienia nimi znajdujących się w pobliżu osób.
W niniejszej publikacji już przedstawiono, że do oszklenia skrzydeł bram należy stosować szkło bezpieczne, spełniające wymagania co najmniej klasy 1 określonych w normie PN-EN 12600:2004. Tym kryterium odpowiada m.in. szyba klejona składająca się z dwóch tafli szkła o grubości 3 mm, połączona w trwały sposób folią PVB (poliwinylobutyralowej) o grubości 0,38 mm.
Część producentów szkli skrzydła bram taflą szkła hartowanego (utwardzonego), czyli poddanego procesowi hartowania. Zmienia to mikrostrukturę szkła, czego finalnym efektem jest kilkukrotne zwiększenie odporności na uderzenia. Jednocześnie w wyniku stłuczenia szkła powstają jego niewielkie kawałki o bardzo tępych brzegach.
TWORZYWA SZTUCZNE
Akryl
Często szkło naturalne jest zastępowane tzw. szkłem organicznym, czyli przezroczystym tworzywem sztucznym o nazwach handlowych akryl lub pleksa. Głównym składnikiem tego tworzywa jest polimetakrylan metylu o symbolu PMMA. Akryl charakteryzują następujące cechy:
- duża przezroczystość w zakresie światła widzialnego, np. transmisja około 92 % dla płyty o grubości 3 mm,
- odporność na działanie ultrafioletu, co eliminuje proces żółknięcia materiału,
- dobre własności termoplastyczne, umożliwiające bardzo łatwą obróbkę,
- może być użytkowany do temperatury wynoszącej 80 °C.
Istotną wadą tego tworzywa jest dość niska twardość, pozwalająca na łatwe zarysowanie powierzchni płyt.
Na rynku dostępne są zazwyczaj płyty o grubości w zakresie od 1,5 mm do 25 mm. Przeszklenie może być przezroczyste (bezbarwne), półprzezroczyste (mleczne) albo kolorowe, wykonane z płyt litych lub komorowych. Ten ostatni rodzaj płyt charakteryzują bardzo korzystne parametry izolacyjności cieplnej, gdyż ich grubość może wynosić nawet 40 mm.
Poliwęglan
Innym, coraz powszechniej stosowanym przezroczystym wypełnieniem skrzydeł bram, stają się płyty poliwęglanowe. Jest to wysoko zaawansowane technologicznie tworzywo sztuczne, wykonywane metodą ekstruzji na bazie granulatu poliwęglanowego. Jego dominującą zaletą jest zdecydowanie większa wytrzymałość przy jednocześnie o połowę mniejszym ciężarze niż tradycyjnie stosowane szkło naturalne. Płyty poliwęglanowe mają doskonałą charakterystykę optyczną, gwarantując przepuszczalność światła na poziomie zbliżonym do 90 %. Nie zmieniają parametrów trwałościowych w bardzo szerokim zakresie temperatur wynoszącym od -40 °C do +120 °C. Ponadto mogą być stosowane na obszarach zagrożonych wandalizmem oraz wszędzie tam, gdzie wymagana jest wysoka odporność udarnościowa.
Uznani producenci oferują lite płyty poliwęglanowe w zakresie grubości od 2 mm do 12 mm i standardowym wymiarze gabarytowym 2050 mm x 3050 mm. Dostępne są głównie płyty przejrzyste, lecz opcjonalnie można otrzymać także płyty kolorowe i o innych wymiarach gabarytowych. Dodać jeszcze należy, że płyty poliwęglanowe mogą mieć strukturę wielowarstwową o grubości od 4 mm do 40 mm, co ma wpływ na polepszenie parametrów izolacyjności cieplnej przeszklenia.
Duratec
Czołowi producenci bram zazwyczaj preferują jeden rodzaj przezroczystego tworzywa sztucznego na przeszklenia skrzydeł. W przypadku firmy Hörmann jest to tworzywo typu Duratec, charakteryzujące się właściwością długotrwałego zachowania wysokiej przejrzystości, pomimo częstych zabiegów czyszczących lub silnych obciążeń mechanicznych. Trwałą ochronę przed zarysowaniami i śladami czyszczenia stanowi specjalna powierzchnia zewnętrzna, analogiczna do stosowanych w reflektorach samochodowych. W skrzydłach bram producent stosuje przeszklenia pojedyncze, podwójne, potrójne, a nawet poczwórne, które mogą być przejrzyste lub o strukturze kryształkowej albo barwione. Większa ilość przeszkleń wpływa na polepszenie parametrów izolacyjności cieplnej. Z materiałów informacyjnych producenta wynika iż:
- podwójne przeszklenie o grubości 26 mm zapewnia polepszenie izolacyjności cieplnej nawet do 20 %, w porównaniu do zwykłego przeszklenia o grubości 16 mm,
- potrójne przeszklenie, także o grubości 26 mm zapewnia wzrost efektywności izolacyjności cieplnej o 35 %, w porównaniu do przeszklenia powyżej podanego,
- potrójne przeszklenie, ale o grubości 51 mm zapewnia jeszcze większy wzrost izolacyjności cieplnej, wynoszący nawet 40 %, w porównaniu do przeszklenia podanego powyżej,
- poczwórne przeszklenie o grubości wynoszącej także 51 mm, zapewnia maksymalny wzrost efektywności izolacyjności cieplnej tj. do 55 %, w odniesieniu do przedstawionych już powyżej przeszkleń.
No-SCRATCH
Tworzywowe przeszklenie typu No-SCRATCH pozwala na maksymalne wykorzystanie światła dziennego. Cechuje się dobrymi właściwościami ochronnymi przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, co powoduje trwałe zachowanie przez wiele lat jednakowej przepuszczalności światła. Charakteryzowane tworzywo sztuczne jest pokryte specjalną powłoką nadającą odpowiednią wytrzymałość, przez co jest odporne na zarysowania i niektóre substancje chemiczne. Ponieważ wzmocniona warstwa powłoki wykazuje się doskonałą przyczepnością, wyemitowana została możliwość jej zdarcia w trakcie czyszczenia. Ten rodzaj przeszklenia skrzydeł bram oferuje firma Wiśniowski.
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA BRAM Z PRZESZKLENIEM
BRAMY GARAŻOWE
Stosowanych jest wiele rozwiązań konstrukcyjnych bram garażowych, które dzielone są na:
- bramy do garaży indywidualnych, przeznaczone głównie do domów jednorodzinnych na jeden lub dwa samochody,
- bramy do garaży zbiorczych, przewidziane do stosowania w budynkach wielorodzinnych, hotelach, biurowcach itp.
Dodać jeszcze należy, że bramy do garaży zbiorczych powinny charakteryzować się zdolnością do wykonywania od kilkudziesięciu do nawet kilkuset cykli otwarć i zamknięć dziennie, co jest zależne od ilości miejsc parkingowych. W związku z tym ich konstrukcja powinna być wzmocniona, analogicznie jak w przypadku bram przemysłowych. Dodatkowo jeszcze powinny cechować się bardzo starannym montażem, zapobiegającym generowaniu zbyt wysokiego hałasu w trakcie otwierania i zamykania.
Bramy do garaży indywidualnych.
Pomieszczenia garażowe z zasady nie są wyposażone w okna, co jest przyczyną niewielkiego dopływu naturalnego światła. Zapobiega temu, w każdym razie w ograniczonym zakresie, montaż stosownych przeszkleń w skrzydle bramy. Występują różne typy bram garażowych, jednak dość często w tego rodzaju pomieszczeniach instalowane są bramy segmentowe. Charakteryzują się skrzydłem wykonanym z poziomych segmentów, zazwyczaj o szerokości od 500 mm do 600 mm. Segmenty mogą być oszklone szkłem naturalnym lub przezroczystym tworzywem sztucznym. Bramy segmentowe są otwierane ręcznie lub przy pomocy odpowiedniego napędu mechanicznego. Główną siłę napędową uzyskuje się poprzez zastosowanie sprężyn i w standardowych wersjach wykonują 20 000 cykli otwarć i zamknięć bramy.
Przedstawionymi powyżej parametrami cechują się m.in. przeszklone bramy segmentowe do garaży indywidualnych oferowane przez firmę Rol-Dom, których przykładowy wyrób pokazano na fot. 1.
W garażach stosowane są także bramy segmentowe częściowo tylko przeszklone. Wyroby takie, przystosowane do garaży indywidualnych, proponuje m.in. firma Interflex. Skrzydła bram tego producenta są wyposażone w segmenty wykonane ze stalowych zamkniętych kształtowników, w których można zastosować kilka rodzajów przeszkleń. Standardowe przeszklenie stanowi podwójny polycarbonat (poliwęglan), co zapewnia z jednej strony stosowną cieplną izolację bramy, a z drugiej pozwala na swobodny dopływ światła w naturalnym kolorze. Oferowane są bramy o dowolnych wymiarach, przystosowanych do otworu w garażu, jednak nie mogą przekraczać w odniesieniu do szerokości 5500 mm, natomiast w zakresie wysokości 3000 mm. Segmentową bramę garażową o opisanej charakterystyce przedstawia fot. 2.
Bramy do garaży zbiorczych.
Garaże zbiorcze są najczęściej usytuowane w pomieszczeniach budynków, charakteryzujących się bardzo ograniczoną przestrzenią w obszarze nadproża, lub nawet ich brakiem. W takim przypadku stosować można bramy przesuwne wymagające małej głębokości zabudowy i eliminujące konieczność podwieszania jakichkolwiek elementów pod stropem pomieszczenia garażowego. Konstrukcja skrzydła takiego rozwiązania bramy pozwala na różnorodne wypełnienie, w tym także pełne przeszklenie. Zaprezentowany rodzaj otworowego wyrobu do garaży zbiorczych oferuje firma Hörmann, w postaci stalowej bramy przesuwnej typu ST 500. Brama może być przeszklona szkłem naturalnym lub przezroczystym tworzywem sztucznym typu Duratec. Producent deklaruje trwałość bramy na 250 000 cykli otwarć i zamknięć, a przykładowy wyrób zobrazowano na fot.3.
W garażach zbiorczych znajdują również często zastosowanie bramy segmentowe otwierane do góry, co nie pomniejsza otworu wjazdowego oraz w pełni zachowuje wolną przestrzeń za i obok wjazdu. Gwarantuje to płynny przejazd oraz w dużym stopniu minimalizuje niebezpieczeństwo kolizji. Na rynku oferowane są bramy segmentowe z różnymi wariantami skrzydeł, jak: nieprzezierne (pełne), częściowo lub całkowicie przeszklone, izolowane cieplnie itp. Bramy segmentowe maksymalnie przeszklone i przystosowane do instalowania w garażach zbiorczych proponuje m.in. firma Entrematic. Wyroby takie, o nazwie Normsthal charakteryzują się akrylowymi przeszkleniami, dobrze doświetlającymi pomieszczenie garażowe światłem dziennym. Rozwiązanie konstrukcyjne tego typu bram garażowych przewiduje trzy rodzaje przeszkleń skrzydła:
- 3 milimetrową pojedynczą szybą akrylową,
- 27 milimetrową podwójną szybą akrylową,
- 27 milimetrową podwójną szybą akrylową w wersji hermetycznej.
Przeszklenia akrylowe mogą w wersji w pełni przezroczystej lub ze strukturą. Przykładową przeszkloną bramę segmentową prezentowanej firmy pokazano na fot. 4.
BRAMY PRZEMYSŁOWE
Jak już w publikacji wspomniano, oprócz bram garażowych rozróżnia się drugi podstawowy rodzaj bram, określanych jako przemysłowe. Zalicza się do nich z zasady wyroby otworowe o większych wymiarach gabarytowych, instalowanych w halach przemysłowych, magazynach i w innych obiektach budowlanych, wymagających dużych otworów służących do komunikacji. Mogą to być także obiekty handlowe lub wystawowe, w których brama powinna harmonizować z architekturą całego budynku. W literaturze fachowej można spotkać stwierdzenie, że wymagania maksymalnej integracji bramy z fasadą obiektu najkorzystniej spełniają wyroby przezroczyste.
Wymienionym wymaganiom odpowiadają m.in. bramy segmentowe z aluminiową ramą konstrukcyjną, wypełnioną wielko powierzchniowym przeszkleniem. Przeszklenia może stanowić szkło naturalne w postaci szyb klejonych lub hartowanych oraz tworzywa sztuczne, jak poliwęglan, Duratec czy No- SCRATCH. Tego typu bramy osiągają szerokość nawet 10 metrów, przy maksymalnej wysokości wynoszącej 7,5 metra. Wymienione gabaryty mają wpływ na dużą masę wyrobu, co wymaga wyposażenia ich w stosowne napędy mechaniczne, zazwyczaj osiowe oraz odpowiednie urządzenia sterujące.
W nowoczesnych lub mających reprezentacyjny wygląd budynkach często stosuje się bramy z dodatkowym nawierzchniowym przeszkleniem, stwarzającym wrażenie całkowitej przejrzystości. Tego rodzaju wyroby produkuje m.in. firma Hörmann i są to segmentowe bramy typu ALR F42 Vitraplan, które dodatkowo mogą być wyposażone w boczne drzwi. Konstrukcyjne rozwiązanie bramy stanowi interesujące połączenie odbicia lustrzanego i przejrzystości, tworząc architektonicznie harmonijną całość. Prezentowany wyrób, przeszklony przezroczystym tworzywem sztucznym typu Duratec, przedstawiono na fot. 5.
Przemysłowe bramy segmentowe, z dużymi przeszklonymi powierzchniami skrzydeł, wytwarza także firma Wiśniowski. Ten polski producent oferuje bramy typu MakroPro Alu, charakteryzujące się budową modułową, co pozwala na dowolne kształtowanie finalnego wyglądu. Rozwiązanie konstrukcyjne skrzydła bramy, analogicznie jak u innych producentów tego rodzaju wyrobów, oparte jest na aluminiowych kształtownikach. Poszczególne segmenty są z zasady wypełnione przeszkleniem o nazwie No-SCRATCH, którego parametry przedstawiono już w niniejszej publikacji. Oferowane są bramy, których maksymalne wymiary mogą wynosić: w zakresie szerokości – 7000 mm oraz wysokości – 5500 mm. Charakterystyczne rozwiązanie przeszklonej bramy segmentowej prezentowanego producenta pokazano na fot. 6.
Maksymalne naturalne oświetlenie, powodujące bardzo dobrą widoczność, zapewniają przeszklone przemysłowe bramy segmentowe oferowane przez firmę Assa Abloy. Wyroby o nazwie Crawford OH1042FG mają konstrukcję wykonaną z anodowanych kształtowników aluminiowych, a wypełnienie stanowią tafle pojedynczego lub podwójnego szkła utwardzonego. Bramy mogą mieć następujące maksymalne wymiary:
- wysokość – 4250 mm,
- szerokość – 3300 mm (przy przeszkleniu szybą pojedynczą) lub 5500 mm (przy przeszkleniu szybą podwójną).
Przykładową powyżej opisaną bramę obrazuje fot. 7.
Oprócz wymienionych już bram segmentowych, występują także inne rozwiązania konstrukcyjne bram przeszklonych, jak np. składane, zwane także harmonijkowymi. Stosuje się je głównie w obiektach ściśle produkcyjnych. Wyroby te wykonuje się przeważnie ze stalowych kształtowników zamkniętych, z wypełnieniem ze szkła naturalnego lub z tworzywa sztucznego, zazwyczaj poliwęglanu. Konstrukcja bram harmonijkowych pozwala na zamykanie wyjątkowo dużych otworów służących do komunikacji, wynoszących w zakresie szerokości nawet 14 metrów, przy wysokości rzędu 6 metrów. Techniczne rozwiązania tych wyrobów zapewniają dzięki dobrej przejrzystości właściwy dopływ światła dziennego oraz charakteryzują się niezawodną i wytrzymałą konstrukcją, a także umożliwiają łatwą konserwację. Dodać jednak należy, że tego typu bramy są przeznaczone do obiektów z niskimi wymaganiami w zakresie izolacyjności cieplnej. Na fot. 8 zaprezentowano przykładową przemysłową bramę harmonijkową, produkowaną przez firmę Kolbud.
inż. Zbigniew Czajka
OKNO 1/2018
Literatura
Normy: PN-EN 13241-1++A1:2011, PN-EN 12604:2002,
PN-EN 12605:2002, PN-EN 12600:2004
Materiały informacyjne firm: Hörmann, Assa Abloy, Kolbud,
Wiśniowski, Rol-Dom, Interflex, Entrematic