Okna gospodarcze

Dodano: 12 maj 2022

W budownictwie jednorodzinnym często można spotkać pomieszczenia niemieszkalne w formie garaży, kotłowni, przydomowych warsztatów, pracowni itp., a także poddaszy nieużytkowych, zazwyczaj nieogrzewanych. Jak każdy obiekt budowlany powinny być wyposażone w okno, zapewniające naturalne doświetlenie oraz możliwość wentylacji. Okna takie są popularnie nazywane gospodarczymi.

PROBLEMATYKA STOSOWANIA OKIEN GOSPODARCZYCH

W pomieszczeniach stanowiących zaplecze techniczne domu jednorodzinnego, z których nie korzysta się codziennie, nie ma potrzeby instalowania typowych okien elewacyjnych, o wysokich parametrach techniczno-użytkowych. Pomieszczenia te są najczęściej słabo lub wręcz nie ogrzewane, w związku z czym można je wyposażać w okna z szybami jednokomorowymi, a nawet z szybą pojedynczą. Okna tego typu, określane jako gospodarcze, wykonuje się zazwyczaj z kształtowników (profili) tworzywowych, pozbawionych wzmocnień oraz wkładek izolacyjnych. Najczęściej występują w mniejszych wymiarach jak 600 mm x 400 mm lub 800 mm x 500 mm, chociaż także są dostępne o większych, np. 1000 mm x 800 mm a nawet 1200 mm x 1000 mm. Są to zwykle jednoskrzydłowe okna uchylne, z zainstalowaną w górze ramy skrzydła klamką oraz z dwoma rozwórkami grzebieniowymi, wykonanymi także z tworzywa (PCV). Przykładowe zastosowanie uchylnych okien gospodarczych o powyższej charakterystyce przedstawiono na fot. 1. Takie rozwiązanie okna powoduje, iż ich cena jest zdecydowanie niższa od typowych okien elewacyjnych. Zaznaczyć jednak należy, takie wyroby otworowe cechują się dużym współczynnikiem przenikania ciepła, wynoszącym nawet powyżej 5 [W/(m²·K)], a przy bardzo częstym użytkowaniu, szybko mogą ulec uszkodzeniu lub zużyciu.

Pomieszczenia zaplecza gospodarczego domu jednorodzinnego , a także coraz częściej występujących rezydencji, którymi są przykładowo garaże, przydomowe warsztaty lub pracownie, służą do przechowywania samochodów (często bardzo drogich), elektronarzędzi, sprzętu turystycznego itp. również o dużej wartości. W związku z tym powinny być odpowiednio zabezpieczone przed włamaniem. Niepozornie więc wyglądające okna gospodarcze stają się często obiektem ataku i łatwym do sforsowania celem. Newralgicznym punktem bezpieczeństwa antywłamaniowego okna jest oszklenie, dlatego ważne zagadnienie stanowi odpowiedni dobór szyby. Nawet więc w oknie gospodarczym warto zainwestować w szybę, którą trudno rozbić lub wypchnąć z ramy skrzydła. Takie rozwiązanie stanowi zastosowanie szyby laminowanej, zabezpieczonej przed stłuczeniem warstwami specjalnej folii, która jest dodatkowo wklejona na całym obwodzie, co uniemożliwia łatwe wypchnięcie z ram okna. W celu zwiększenia odporności na włamanie okna otwieranego, można przykładowo zainstalować specjalną płytkę metalową, która zabezpiecza przed włamaniem poprzez próbę rozwiercenia klamki okiennej od zewnątrz. Innym rozwiązaniem jest wyposażenie okna w klamkę z mechanizmem blokującym jej obrót, uniemożliwiając w ten sposób możliwość przesunięcia elementów ryglujących okucia z zewnątrz, pozwalających na nieuprawnione otwarcie okna.

Dodać jeszcze należy, iż w celu zapewnienia właściwej estetyki całego obiektu, okna gospodarcze powinny w miarę możliwości nie odbiegać kształtem, stylistyką kształtowników ram ościeżnicy, a szczególnie skrzydła oraz kolorystyką, od okien elewacyjnych.

WYMAGANIA DOTYCZĄCE OKIEN GOSPODARCZYCH

Okna gospodarcze stanowiące wyrób budowlany podlegają obowiązującym w budownictwie wymaganiom, w tym wynikającym z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (jednolity tekst w Dz. U. z 2019 r., poz. 1065, z późniejszymi zmianami). Z zapisów zawartych w Załączniku Nr 2 do powyższego rozporządzenia i odnoszących się do izolacyjności cieplnej okien wynika m.in., iż wartości współczynnika przenikania ciepła U okien od dnia 31 grudnia 2020 r. nie mogą być większe niż następujące wartości :

dla okien, drzwi balkonowych i powierzchni przeźroczystych nieotwieranych:

przy t_i ≥ 16 ⁰C - U_(max) = 0,9 [W/(m²·K)],
przy t_i < 16 ⁰C - U_9max) = 1,4 [W/(m²·K)],

dla okien i drzwi zewnętrznych w przegrodach zewnętrznych pomieszczeń nieogrzewanych:

- nie określa się wymagań.

Wyjaśnić należy, iż symbol „t_i” oznacza temperaturę pomieszczenia ogrzewanego.

Według przedstawionych regulacji, okna zainstalowane w budynku gospodarczym ogrzewanym, ale z temperaturą nie przekraczającą 16 ⁰C, powinny cechować się współczynnikiem przenikania ciepła U nie większym niż 1,4 [W/(m²·K)]. W przypadku przekroczenia tej temperatury, stosować należy standardowe okna, o współczynniku U nie większym niż 0,9 [W/(m²·K)]. Do pomieszczeń budynków gospodarczych nieogrzewanych można stosować dowolne (w odniesieniu do parametru izolacyjności cieplnej) okna.

Okna, w tym także gospodarcze, powinny również spełniać wymagania zawarte w odpowiedniej normie wyrobu, tj. PN-EN 14351-1+A2:2016 Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne. Określono w niej – niezależnie od materiału – właściwości eksploatacyjne, z wyjątkiem odporności ogniowej i dymoszczelności, mające zastosowanie m.in. do okien. Do tych właściwości zaliczyć należy głównie odporność na obciążenie wiatrem, wodoszczelność, przepuszczalność powietrza oraz przenikalność cieplną.

Dodać jeszcze należy, iż okna gospodarcze są wyrobem budowlanym, w związku z czym wprowadzanie ich do obrotu lub udostępnianie na rynku krajowym powinno odbywać się zgodnie obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

PRZEGLĄD TYPOWYCH WYROBÓW

W zakresie okien gospodarczych najczęściej proponowane są wyroby wykonane z kształtowników tworzywowych (PCV) zwanych popularnie profilami. Jednym z krajowych producentów jest firma Liwdar, oferująca m.in. jednoskrzydłowe okna uchylne wykonane z kształtowników PCV. Są to kształtowniki firmy Decco, z których na ramę ościeżnicy stosuje się profil czterokomorowy o grubości 60 mm, bez metalowych wzmocnień, przedstawiony na rys. 1. W skład okna wchodzi uchylne skrzydło, które może być wypełnione szybą zespoloną jednokomorową o grubości 14 mm (4/6/4). Wysoką odporność na warunki atmosferyczne zapewniają zastosowane uszczelki przylgowe, wykonane z syntetycznego kauczuku EPDM. Prezentowane okno gospodarcze jest wyposażone w bardzo trwałe okucia firmy Dimex, wykonane z tworzywa sztucznego. Stanowią je zawiasy, klamka oraz rozwórki, pozwalające na trzystopniową regulację uchyłu. Konstrukcja okna pozwala na bezproblemowe wyjęcie całego skrzydła z ościeżnicy. Producent oferuje okna gospodarcze o wymiarach od 400 mm x 600 mm do 1000 mm x 1200 mm. Przykładowy wyrób zaprezentowano na fot. 2.

Inny z producentów okien, w tym gospodarczych, firma Darplast, wytwarza swe wyroby z kształtowników tworzywowych KABE o grubości 70 mm, cechujących się wzmocnioną sztywnością. Oferowane są m.in. jednoskrzydłowe okna uchylne ze skrzydłem wypełnionym szybą zespoloną jednokomorową o grubości 14 mm, uszczelnionym odporną na starzenie uszczelką przylgową wykonaną z kauczuku syntetycznego EPDM. Rozwiązanie konstrukcyjne okna jest podobne do już przestawionego powyżej, w tym możliwość trzystopniowego uchyłu skrzydła. Widok zewnętrznej strony przykładowego okna obrazuje fot. 3.

Szeroką gamę okien do pomieszczeń niemieszkalnych oferuje firma ACO. Asortyment obejmuje m.in. jednoskrzydłowe okna uchylne wykonane z kształtowników tworzywowych trójkomorowych o wymiarach od 600 mm x 400 mm do 1000 mm x 800 mm. Skrzydła okien mogą być oszklone zestawami szyb jednokomorowych, charakteryzujących się współczynnikiem przenikania ciepła U od 3,0 [W/(m²·K)] do 5,4 [W/(m²·K)]. Okucia, w które są wyposażone okna ACO Kipp (przykładowe pokazano na fot. 4), są tego samego rodzaju, co w wyrobach powyżej zaprezentowanych producentów.