Garażowe bramy segmentowe o potwierdzonej klasie RC2 odporności na włamanie

Garaże stanowią pomieszczenie wymagające solidnego zabezpieczenia przed włamaniem, a szczególnym ich elementem chroniącym przed taką możliwością są bramy. Jest to  bardzo istotne, gdyż w garażach parkują nie tylko samochody często o dużej wartości, ale również przechowywane są  nie mniej wartościowe przedmioty jak rowery, kosiarki, elektronarzędzia itp. Bramy garażowe powinny więc charakteryzować się wysokim poziomem odporności na włamanie, jednak obecnie brakuje formalnej europejskiej lub krajowej klasyfikacji w tym zakresie.

 KLASYFIKACJA POZIOMU ODPORNOŚCI NA WŁAMANIE BUDOWLANYCH WYROBÓW OTWOROWYCH

Jeden z istotnych elementów bezpieczeństwa obiektów budowlanych stanowi ochrona mienia, w tym odporność na włamanie. Problematyka ta została objęta na poziomie europejskim stosownymi pracami normalizacyjnymi. Ich celem było ustalenie, w oparciu o odpowiednie wymagania i badania, właściwej klasyfikacji odporności na włamanie budowlanych wyrobów otworowych. Po kilkuletnich pracach, w grudniu 1997 roku Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) przyjął pakiet norm przeznaczonych do tymczasowego stosowania w zakresie odporności na włamanie okien, drzwi i żaluzji. Normy tego rodzaju oznaczono jako ENV i potocznie zwano  prenormami europejskimi. W kolejnych publikacja CEN pojawiła się nowa nazwa – Specyfikacja Techniczna, oznaczona jako TS. Prace związane z tymi dokumentami trwały jeszcze kilka lat, co uzasadniano nieposiadaniem przez większość państw należących do CEN doświadczenia w badaniach związanych z zastosowaniem prób włamania ręcznego. W Polsce do katalogu Polskich Norm wprowadzono w grudniu 2006 roku cztery prenormy: PN-ENV 1627, w której określono m.in. klasy odporności na włamanie oraz PN-ENV 1628, PN-ENV 1629 i PN-ENV 1630, zawierające metodykę badań statycznych, dynamicznych i na włamanie ręczne.

W wyniku  dalszej kilkuletniej działalności stosownego komitetu CEN, w 2011 roku wymienione powyżej prenormy zostały zastąpione odpowiadającymi im „pełnoprawnymi” normami europejskimi, wprowadzonymi także do katalogu Polskich Norm:

• PN-EN 1627:2011 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje – Odporność na włamanie – Wymagania i klasyfikacja,
• PN-EN 1628:2011 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje – Odporność na włamanie – Metoda badania dla określenia odporności na obciążenie statyczne,
• PN-EN 1629:2011 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje – Odporność na włamanie – Metoda badania dla określenia odporności na obciążenie dynamiczne,
• PN-EN 1630:2011 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje – Odporność na włamanie – Metoda badania dla określenia odporności na próby włamania ręcznego.

Dodać jeszcze należy, iż z zakresu odporności na włamanie funkcjonowała w Polsce norma krajowa PN-B-90-92270 Elementy i segmenty ścienne metalowe – Drzwi o zwiększonej odporności na włamanie klasy C – Wymagania i badania uzupełniające, którą wycofano w grudniu 2010 roku.

Jak z tytułów wymienionych powyżej norm wynika, żadna z nich nie obejmuje bram, w tym także bram garażowych. Stwierdzić więc można, że w chwili obecnej brakuje jakichkolwiek obowiązujących dokumentów normatywnych w randze normy europejskiej bądź krajowej, określających wymagania i metody badań oraz klasyfikację bram pod kątem ich odporności na włamanie.

Także normy europejskie dotyczące bezpośrednio bram, jak:

• PN-EN 13241-1+A1:2012 Bramy – Norma wyrobu – Część 1: Wyroby bez właściwości dotyczących odporności ogniowej lub dymoszczelności,
• PN-EN 12635:2004 Bramy – Instalowanie i użytkowanie,
• PN-EN 12978:2006 Drzwi i bramy – Urządzenia zabezpieczające do drzwi i bram z napędem – Wymagania i metody badań,

nie odnoszą się do zagadnień związanych z odpornością tych wyrobów na włamanie.

Ze względu na brak innych uregulowań normatywnych dotyczących oceny odporności na włamanie bram, producenci tych wyrobów, a także jednostki badawcze, posługują się zastępczo pakietem norm PN-EN 1627 ÷ PN-EN 1630. Producenci bram o podwyższonej odporności na włamanie już w procesach ich projektowania uwzględniają przewidywane metody włamań rabunkowych i stosowane narzędzia opisane w normach.  Jak już wspomniano, także jednostki badawcze wydają dokumenty związane z bramami o określonej odporności na włamanie, w oparciu o wymagania i klasyfikacje wynikające z postanowień przedstawianych norm. Takim przykładem  mogą być Rekomendacje Techniczne  wydawane przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie.

Brak uregulowań europejskich spowodował, że przykładowo w Niemczech prowadzono stosowne prace nad możliwością określania poziomu zwiększonej odporności na włamanie bram, w tym garażowych. W wymienionym państwie związek branżowy Türe – Tore – Zargen (Drzwi – Bramy – Ościeżnice) opracował w 2008 r. krajowe wytyczne oznaczone jako TTZ , które dotyczyły takiej odporności bram. W wyniku dalszych prac wprowadzono w 2020 r., na bazie normy europejskiej EN 1627, Techniczną Specyfikację DIN/TS 18194 „Bramy – Odporność na włamanie – Wymagania i klasyfikacja”, na podstawie której można w tym kraju określać poziom właściwości związanych z odpornością na włamanie bram.

Odnotować jeszcze można, iż w prasie fachowej ukazały się informacje o prowadzonych w CEN pracach nad zharmonizowaną normą europejską, na podstawie której będzie możliwe klasyfikowanie w konwencjonalny sposób bram, jako wyrobów o określonej odporności na włamanie.

Podsumowując stwierdzić należy, iż w obecnym stanie prawnym nie można w Polsce formalnie posługiwać się klasami odporności RC w odniesieniu do bram, gdyż nie ma  krajowej lub europejskiej normy klasyfikującej poziom odporności na włamanie tych wyrobów. Ponadto w  zakresie normy klasyfikacyjnej PN-EN 1627:2011 wyraźnie stwierdzono, że nie ma zastosowania do bram objętych normą wyrobu EN 13241-1. Producenci  mogą więc tylko oferować bramy o podwyższonym poziomie odporności na włamanie, bez określenia ich klasy.

OPINIA TECHNICZNA OKREŚLAJĄCA POZIOM ODPORNOŚCI NA WŁAMANIE GARAŻOWYCH BRAM SEGMENTOWYCH

Jak powyżej przedstawiono, w Niemczech na poziomie krajowym istnieją dokumenty normalizacyjne pozwalające na sklasyfikowanie zwiększonej odporności na włamanie bram, w tym także garażowych. Z  możliwości ich zastosowania skorzystała firma Hőrmann, producent m.in. garażowych bram segmentowych, zlecając przeprowadzenie stosownych badań w laboratorium niemieckiego instytutu PfB (Prüfzentrum für Bauelemente). Na podstawie  pozytywnych wyników został wydany certyfikat stwierdzający, że przeciwwłamaniowe garażowe bramy segmentowe z i bez drzwi przejściowych otwieranych na zewnątrz typu LPU 42 są zgodne z wymaganiami normy DIN/TS 18194:2020 w klasie RC2.

W oparciu o te działania, funkcjonująca w naszym kraju firma Hőrmann Polska Sp. z o.o. wystąpiła do Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie o opracowanie „Opinii technicznej dotyczącej bram segmentowych garażowych systemów LPU 42 / RenoMatic 42 oraz LPU 62 produkcji Hőrmann KG w zakresie odporności na włamanie”. Przedmiotem opinii były bramy segmentowe, otwierane pionowo i uruchamiane napędem, opcjonalnie wyposażone w drzwi przejściowe, z ościeżnicą typu Thermoframe, ramą przeszklenia typu A i przeszkleniem P4A, o grubości paneli 42 mm lub 67 mm i wysokości segmentów od 375 mm do 562 mm, w wariantach nadproża/prowadzenia typu N (normalny), typu L (niski) lub typu Z (ze sprężynami naciągowymi), o szerokości wynoszącej w świetle 6000 mm. Z kolei jej celem było określenie poziomu właściwości związanych z odpornością na włamanie, które nie obejmuje norma wyrobu PN-EN 13241-1+A1:2012, dla bram garażowych systemu LPU, na podstawie badań przeprowadzonych w laboratoriach niemieckiego instytutu PfB oraz analizy dokumentacji dostarczonej przez producenta.

Prace nad opinią prowadzono  w oparciu o opracowane przez ITB Kryteria Techniczne KT LZE-01/1/11-2020 Wydanie 1 „Bramy o zwiększonej odporności na włamanie”. We wnioskach opinii zawarto stwierdzenie, że bramy systemu LPU spełniają wymagania odporności na włamanie w klasie RC2 według ww. Kryteriów Technicznych. Jednocześnie zastrzeżono, że poziom właściwości podwyższonej odporności na włamanie został określony/wydany dla konkretnego typu wyrobu w odniesieniu do konkretnych rozwiązań konstrukcyjnych podanych w opinii, pod warunkiem niezmienności zastosowanych procesów produkcyjnych, asortymentu, materiałów składowych i/lub technologii produkcji oraz struktury materiałowej komponentów.

Dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań, jest wydana przez Zakład Inżynierii Elementów Budowlanych ITB „Klasyfikacja Nr 03-01653/20/R135NZE” na bramy segmentowe z napędem systemu LPU, którą przedstawiono na fot. 1.

CHARAKTERYSTYKA GARAŻOWYCH BRAM SEGMENTOWYCH  KLASY RC2 ODPORNOŚCI NA WŁAMANIE

Firma Hőrmann posiada w swoim programie produkcji garażowe bramy segmentowe systemu LPU. Bramy otwierają się pionowo przy pomocy napędu i pozostają pod stropem garażu. Skrzydło bramy składa się ze stalowych segmentów  wypełnionych pianką poliuretanową, o wysokości od 375 mm do 562 mm i stosownie uszczelnionych na łączeniach.

Przykładową garażową bramę segmentową systemu LPU przedstawiono na fot. 2. Asortyment obejmuje m.in. następujące typy bram:

• LPU 42 z segmentami grubości 42 mm,
• LPU 67 z segmentami grubości 67 mm.

Bramy mogą mieć następujące wymiary w świetle:

• szerokość – od 1200 mm do 6000 mm,
• wysokość – od 1875 mm do 3000 mm.

Dostępne są trzy warianty prowadzenia skrzydła w nadprożu służącego do otwierania bramy:

• typu N – prowadzenie normalne,
• typu L – prowadzenie niskie,
• typu Z – ze sprężynami naciągowymi.

Ponadto możliwe jest dostarczenie bramy ze skrzydłem wyposażonym w rozwierane drzwi przejściowe oraz z przeszklonymi segmentami. Przykładową garażową bramę segmentową systemu LPU z drzwiami przejściowymi pokazano na fot. 3.

Wymieniony asortyment bram charakteryzuje się standardowym, nieokreślonym poziomem odporności na włamanie. Jak już w publikacji stwierdzono, firma Hőrmann wystąpiła o potwierdzenie, w oparciu o Specyfikację Techniczną DIN/TS 18194, iż powyższe bramy odpowiadają wymaganiom klasy RC2 odporności na włamanie. Konstrukcję  bram charakteryzujących się taką odpornością  poddano modernizacji, a najistotniejsze z wprowadzonych zmian poniżej przedstawiono.

Wzmocnienie ościeżnicy – poprzez wprowadzenie dodatkowych elementów bocznych, co pokazano na rys. 1.

Wzmocnienie uchwytów rolek – w wyniku wymiany uchwytów standardowych na wzmocnione. Ponadto podwyższono stabilność tych uchwytów, poprzez zastosowanie połączenia lutowniczego. Jednocześnie wprowadzono rolki wyposażone w łożyska kulkowe. Przedstawioną modernizację konstrukcji bramy obrazuje rys. 2.

Dodatkowa blokada płyty skrzydła bramy – wzmacniająca zabezpieczenie  skrzydła przed możliwością podważenia. Blokada składa się z mocowanego do ościeżnicy specjalnie ukształtowanego kątownika stalowego z oczkiem na bolec oraz z obustronnie montowanego na dolnym segmencie skrzydła bolca z kątownikiem. Powyższe zmiany zaprezentowano na rys. 3.

Wzmocnienie górnego uchwytu rolki – w sposób zależny od wariantu prowadzenia skrzydła:

 • typu Z – wymiana górnego uchwytu rolki na wariant z przyspawaną osią rolki oraz zastosowanie rolki z łożyskami kulkowymi, przy czym inne uchwyty są do typu LPU 42 oraz do typu LPU 67,

 • typu N – wprowadzenie dodatkowego kątownika usztywniającego górny uchwyt rolki, przy czym kątownik do bramy typu LPU 42 różni się od kątownika do bramy typu PLU 67, co pokazano na rys. 4,

 • typu L – w którym wymieniono górny uchwyt na wersję wzmocnioną, a także zastosowano rolkę wyposażoną w łożyska kulkowe, przy czym każdy typ bramy ma inny uchwyt rolki.

Wzmocnienie ościeżnicy i szyn prowadnicy bram typu  Z (ze sprężynami naciągowymi) – w celu zapobiegania  możliwości skręcenia kształtowników szyn prowadzących, co przedstawiono na rys. 5.

Zastosowanie zestawu „SKG-Set” – wymagającego wprowadzenia następujących zmian:

 • zainstalowanie dodatkowej tulei uniemożliwiającej dostęp do śruby naciągowej,

 • wymiany trzpienia pomiędzy szyną a uchwytem na połączenie śrubowe,

 • wymiany trzpienia pomiędzy zabierakiem i wózkiem oraz zastosowanie adaptera do zamontowania wzmocnionego zabieraka, co zobrazowano na rys. 6,

 • wprowadzenia wzmacniającego podwójnego zabieraka,

 • wymiany trzpienia zabieraka napędu na połączenie śrubowe.

Garażowa brama segmentowa klasy RC2 odporności na włamanie ze skrzydłem wyposażonym w drzwi przejściowe, oprócz powyżej wymienionej modernizacji, wymaga wprowadzenia zmian także w drzwiach. Polegają one głównie na:

 • zastosowaniu zamka wielopunktowego (minimum trzypunktowego),

 • zainstalowaniu specjalnej wkładki bębenkowej z zabezpieczeniem przed wyłamaniem i ewentualnym jej złamaniem,

 •  wprowadzeniu masywnej kieszeni, w której jest usytuowany zamek,

 •  zintegrowanie zabezpieczenia wkładki bębenkowej z tarczą drzwiową/rozetą.

Dodać jeszcze należy, iż producent wyeksponował wszystkie zmodernizowane elementy bramy „odpowiedzialne” za klasę RC 2 odporności na włamanie, poprzez pomalowanie ich w kolorze pomarańczowym, co przykładowo zaprezentowano na fot. 4.

 inż. Zbigniew Czajka

 mgr  Dariusz Potrzebski Hőrmann-Polska    

OKNO 3/2022

Literatura                                                                                                                             

Normy PN-EN, PN-ENV, EN, PN-B                                                 

Techniczna Specyfikacja DIN/TS

Kryteria Techniczne ITB

Opinia Techniczna ITB 01653/20/R135NZE

Klasyfikacja Techniczna ITB Nr 03-01653/20/R135NZE

Materiały informacyjne firmy Hőrmann