Drzwi wyposażone w zamek wielopunktowy zabezpieczają przed włamaniem nie tylko w części środkowej, gdzie standardowo zamontowany jest zamek zapadkowo-zasuwkowy z wkładką bębenkową, ale również dodatkowo na dole i u góry skrzydła. Ilość dodatkowych miejsc ryglowania jest zależna od konstrukcji drzwi oraz wymagań klienta, a drzwi o typowej wielkości mogą być zaryglowane nawet w pięciu punktach. W coraz większym stopniu tego rodzaju nowoczesne rozwiązanie okuć stosuje się w drzwiach wejściowych do mieszkań i innych pomieszczeń.
CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA
Zamek wielopunktowy zdefiniowany został w normie PN-EN 12209:2005+AC:2006 Okucia budowlane – Zamki – Zamki mechaniczne wraz z zaczepami – Wymagania i metody badań, jako urządzenie utwierdzające i zabezpieczające ruchomy element w otworze, w położeniu zamkniętym i które jest uruchamiane kluczem lub innym środkiem. Zawiera jednocześnie większą niż jeden liczbę punktów zamknięcia między skrzydłem drzwiowym a ościeżnicą, wzajemnie połączonych i centralnie sterowanych. Podkreślić należy, że sama norma nie obejmuje zamków wielopunktowych, nie może więc stanowić dla nich dokumentu odniesienia, umożliwiającego znakowanie CE lub znakiem budowlanym.
Z powodu jednak braku innych stosownych dokumentów, zamki wielopunktowe klasyfikowane są według kryteriów wynikających z zapisów w normie PN-EN 12209:2005+AC:2006. Spełniać powinny także warunki wymagane dla okuć do drzwi o zwiększonej odporności na włamanie, o deklarowanej klasie odporności według klasyfikacji określonej w normie PN-EN 1627:2012 Drzwi, okna ściany osłonowe, kraty i żaluzje – Odporność na włamanie – Wymagania i klasyfikacja.
Zamki wielopunktowe są stosowane głównie w drzwiach o podwyższonej odporności na włamanie (zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych), instalowanych w budynkach mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Zwracać przy tym należy uwagę, aby warunki instalowania takiego zamka nie wpłynęły na obniżenie jego odporności na włamanie, po osadzeniu w skrzydle drzwiowym.
Występują jeszcze dalsze ograniczenia w odniesieniu do większości produkowanych zamków wielopunktowych, a mianowicie:
- wysokość skrzydła drzwiowego nie powinna przekraczać 2500 mm,
- grubość skrzydła drzwiowego nie powinna być mniejsza niż 40 mm,
- masa skrzydła drzwiowego nie powinna być większa niż 200 kg,
- konstrukcja skrzydła drzwiowego powinna umożliwiać podparcie czoła zamka.
ZALETY ZAMKÓW WIELOPUNKTOWYCH
Zastosowanie zamka wielopunktowego zwiększa w znacznym stopniu, szczególnie w stosunku do tradycyjnych zamków jednopunktowych, ochronę drzwi przed włamaniem. Jest to skutkiem wprowadzenia rozwiązania konstrukcyjnego polegającego na wielopunktowym ryglowaniu skrzydła drzwi, co w maksymalnie utrudnia możliwość jego szybkiego i łatwego sforsowania. Dzięki zainstalowaniu dodatkowych zamków (ale otwieranych jednym kluczem) skrzydło drzwiowe lepiej przylega do ościeżnicy, powodując tym samym szczelniejsze i mniej podatne na odkształcenie połączenie. Jest to szczególnie istotne w coraz częściej stosowanych drzwiach o lekkiej konstrukcji, które w wyniku niewłaściwego użytkowania łatwo ulegają deformacji. Równomierne rozłożenie sił dociskających skrzydło do ościeżnicy na całej jego wysokości oraz nieskomplikowany sposób regulacji szczelności, pozwala na długotrwałe i komfortowe użytkowanie tego typu okuć. Zamki wielopunktowe gwarantują więc zwiększenie bezpieczeństwa bez konieczności montażu dodatkowych zabezpieczeń w postaci sztab, krat albo innych tego typu urządzeń.
Dalszą zaletą jest eliminacja konieczności kilkukrotnego otwierania i zamykania, co występuje w przypadku zastosowania zamków pojedynczych, a jest to szczególnie niewygodne, gdy każdy z nich ma inny klucz. Ponieważ dodatkowe zamki są całkowicie usytuowane w skrzydle i sterowane cięgnem zamontowanym w jego wrębie (niewidocznym przy zamkniętych drzwiach), nie ma potrzeby instalowania do nich tarczek (szyldów), co podnosi estetykę drzwi.
Przedstawione cechy zamków wielopunktowych powodują, że drzwi z takimi okuciami wpływają na spełnienie wymagań związanych z podwyższoną odpornością na włamanie, co jednak powinno być potwierdzone stosownymi badaniami przeprowadzonymi przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie lub inną upoważnioną jednostkę badawczą. Zgodnie z przepisami większości instytucji ubezpieczeniowych drzwi wyposażone w zamek wielopunktowy nie tylko spełniają minimalne zabezpieczenia, ale często upoważniają do obniżenia należnych składek.
ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE
W skład typowego zamka wielopunktowego wchodzą zazwyczaj następujące główne części:
- zamek podstawowy, przeważnie wpuszczany zapadkowo- zasuwkowy z wkładka bębenkową,
- od jednego do czterech zamków dodatkowych wpuszczanych zasuwkowych, usytuowanych równolegle, które po połączeniu cięgnem z zamkiem podstawowym współdziałają z nim w taki sposób, że następuje równoczesne uruchomienie zasuwek ryglujących wszystkich zamków tj. podstawowego i dodatkowych,
- listwa czołowa, łącząca zamek podstawowy z zamkami dodatkowymi,
- cięgno (zwane także listwą sterującą), sprzężające zasuwkę ryglującą zamka podstawowego z zasuwkami ryglującymi zamków dodatkowych, przy czym cięgno może być zakończone ryglem górnym, ryglującym skrzydło drzwiowe z nadprożem ościeżnicy.
Przykładowy schemat zamka wielopunktowego z wkładką bębenkową i z dwoma zamkami dodatkowymi pokazano na rys. 1.
Rys. 1. Schemat przykładowego zamka wielopunktowego (wg AT-15-7525/2009)
Dodać jeszcze można, że zarówno zamek podstawowy jak i zamki dodatkowe mogą być wyposażone w różnego rodzaju zasuwki ryglujące, takie jak trzpieniowe, hakowe, proste albo rolkowe. Na rys. 2 przedstawiono przykładowe zamki dodatkowe z zasuwkami trzpieniowymi i hakowymi.
Rys. 2. Przykładowe zamki dodatkowe z zasuwką trzpieniową i hakową
NORMALIZACJA
Do chwili obecnej nie ustanowiono jeszcze żadnej normy europejskiej wyrobu na zamki wielopunktowe. Jednak stosowny Komitet Techniczny (CEN/TC 033) Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN) opracował projekt normy prEN 15685 Okucia budowlane – Zamki wielopunktowe wraz z zaczepami – Wymagania i metody badań, który po uzgodnieniach odesłany został w 2014 roku do nowelizacji.
Projekt normy zawiera wymagania i metody badań oraz klasyfikację, przeznaczenie i zakres stosowania zamków wielopunktowych. Dokument charakteryzuje się tym, że wymagania i metody badań określa w zależności od przeznaczenia i zakresu stosowania poszczególnych typów zamków. W związku z powyższym zamki wielopunktowe zostały podzielone na:
- blokujące, które blokują skrzydło drzwi rozwieranych w ościeżnicy,
- dociskające, będące połączeniem zamka wpuszczanego (najczęściej zapadkowo-zasuwkowego) z zasuwnicą rolkową lub suwakową,
- przeciwrozłączne, sterujące zasuwnicą hakową i stosowane głównie do drzwi przesuwnych.
Poziom wymagań odnoszący się do zakresu podstawowych parametrów dotyczących działania zamka wielopunktowego, jest związany z jedną z trzech kategorii użytkowania, określających warunki eksploatacji. Warunki te mogą być:
- lekkie, np. jednorodzinne domy mieszkalne (klasa 1),
- umiarkowane, np. budynki biurowe z ograniczonym dostępem publicznym (klasa 2),
- ciężkie, np. budynki użyteczności publicznej lub wielorodzinne budynki mieszkalne (klasa 3).
Niektóre wymagania w projekcie normy prEN 15685 w sposób istotny różnią się od zapisów w normie PN-EN 12209:2005+AC:2006. Przykładem takiej sytuacji może być fakt, iż uwzględnia prowadzenie badań łącznie z zainstalowanymi okuciami uchwytowo-osłonowymi (klamki, tarczki drzwiowe itp.), jeżeli spełniają one wymagania normy PN-EN 1906:2003 Okucia budowlane - Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami – Wymagania i metody badań. Okucia te, dostarczane przez zleceniodawcę badań, chronią pewne obszary zamka wielopunktowego przed możliwością wiercenia, co pozwala na ograniczenie zakresu badań.
Prezentowany projekt normy zawiera także zmienioną, w odniesieniu do obecnie stosowanego systemu klasyfikacji opartemu o normę dotyczącą zamków pojedynczych, klasyfikację zamków drzwiowych wielopunktowych. Składają się na nią następujące cechy wyrobu:
Poz. 1. Kategoria użytkowania – obejmująca klasy: 1 - lekkie warunki eksploatacji, 2 – umiarkowane
warunki i 3 – ciężkie warunki eksploatacji,
Poz. 2. Trwałość – na którą składają się klasy: od A – 50 000 cykli do D – 500 000 cykli (bez obciążenia
zapadki), od L – 100 000 cykli do N – 500 000 cykli (obciążenie zapadki siłą 25 N), oraz od W –
100 000 cykli do Z – 500 000 cykli (obciążenie zapadki siłą 120 N),
Poz. 3. Masa drzwi i siła zamykająca – w skład której wchodzą klasy: 0 – zamki bez zapadki; 1, 4 i 7 –
drzwi do 100 kg; 2, 5 i 8 – drzwi do 200 kg; 3, 6 i 9 – drzwi powyżej 200 kg, przy czym do
danych klas przypisana jest odpowiednia siła o wielkości 50, 25 lub 15 N,
Poz. 4. Odporność ogniowa – którą podzielono na klasy: 0 – nie dopuszczone do stosowania w
drzwiach przeciwpożarowych i dymoszczelnych, A – odpowiednie do stosowania w drzwiach
dymoszczelnych, B – odpowiednie do stosowania w drzwiach przeciwpożarowych i dymo-
szczelnych,
Poz. 5. Identyfikacja klucza – obejmująca klasy: 0 – brak wymagań, od A do H – w odniesieniu do
których wymaga się odpowiednio 3, 5, 6, 7 lub 8 elementów zastawkowych, przy czym w
niektórych klasach jest rozszerzona liczba rzeczywistych kombinacji,
Poz. 6. Odporność na korozję i temperaturę – występują w tym zakresie następujące klasy: 0 –
odporność nieokreślona, A – niska, B – średnia, C – wysoka, D – bardzo wysoka odporność
(wszystkie te klasy bez wymagań temperaturowych), E – średnia, F – wysoka, G – bardzo
wysoka odporność, wszystkie w odniesieniu do temperatur od -25 °C do +70 °C,
Poz. 7. Zabezpieczenie i odporność na wiercenie – w skład tej cechy wchodzą klasy: 0 - brak
wymagań, 3 – średnie, 4 – wysokie i 6 – bardzo wysokie zabezpieczenie, ale bez odporności
na wiercenie, oraz 5 – wysokie i 7 – bardzo wysokie zabezpieczenie i odporne na wiercenie,
Poz. 8. Zabezpieczenie punktów ryglujących – podzielone na klasy : 0 - brak wymagań, 1 – mini-
malne, 2 – niskie, 3 – średnie, 4 – wysokie i 6 – bardzo wysokie zabezpieczenie, ale wszystkie
bez odporności na wiercenie, 5 – wysokie i 7 – bardzo wysokie zabezpieczenie oraz odporne
na wiercenie,
Poz. 9. Punkty docisku – cecha ta dzieli się na klasy: 0 – brak wymagań, 1 – siła docisku 10 N, 2 - siła
docisku 25 N, 3 – siła docisku 50 N oraz 4 – siła docisku 120 N.
KRAJOWE APROBATY TECHNICZNE
Zgodnie z Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881 z późniejszymi zmianami), wyroby te mogą być wprowadzone do obrotu, jeżeli zostały oznakowane m.in. znakiem budowlanym. Z kolei oznakowanie znakiem budowlanym jest dopuszczalne jeżeli producent, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego upoważniony przedstawiciel, dokonał oceny zgodności i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną. Ocena zgodności obejmuje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, odpowiednio do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych.
Ponieważ dotychczas nie wydano na zamki wielopunktowe Polskiej Normy wyrobu, do ich wprowadzania do obrotu niezbędne są krajowe aprobaty techniczne udzielane przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. Poniżej przedstawiono wydane w ostatnich latach przykładowe aprobaty techniczne ITB:
- AT-15-7206/2014 „Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe STV”,
- AT-15-8849/2012 „Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe Metalplast-Częstochowa”,
- AT-15-8784/2011 „Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe KARO”,
- AT-15-8456/2010 „Zamki wpuszczane bębenkowe wielopunktowe G-U Secury”,
- AT-15-7525/2009 „Zamki wpuszczane zapadkowo-zasuwkowe bębenkowe wielopunktowe PROTECT”.
W wymienionych aprobatach określono m.in. wymagania i związane z nimi badania dotyczące zamków wielopunktowych, oparte głównie o parametry wynikające z normy na zamki pojedyncze tj.
- PN-EN 12209:2005+AC:2006, przedstawione w dalszej części niniejszej publikacji.
WYMAGANIA
JAKOŚĆ WYKONANIA I DZIAŁANIE
Jakość wykonania wszystkich elementów zamka wielopunktowego powinna zapewniać bezpieczeństwo użytkowania, m.in. poprzez zatępienie krawędzi części wystających poza konstrukcję ramy skrzydła lub ościeżnicy drzwi, eliminując możliwość zranienia ostrymi krawędziami, a także haczenie odzieży.
Nierozłączne połączenia nitowane i zgrzewane powinny być wytrzymałe i sztywne, a w miejscach przemieszczania zapewniać swobodę obrotu lub przesuwu łączonych części.
Powinno być zapewnione takie działanie zamka, które w wyniku obrotu kluczem zabieraka wkładki bębenkowej spowoduje wysunięcie zasuwek ryglujących o ta samą wartość co ich cofnięcie, przy czym ewentualne wystawanie cofniętych zasuwek poza powierzchnię listwy czołowej, nie powinno być większe niż 0,5 mm.
WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE ZAMKÓW
Siła powrotu zapadki.
Siła powrotna F, wysuwająca zapadkę ze skrzynki zamka, nie powinna być mniejsza niż 2,5 N, zgodnie z p. 5.1.2 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Moment obrotowy potrzebny do uruchomienia zasuwek wkładką bębenkową.
Moment obrotowy M przyłożony do klucza, powodujący wysuw zasuwek, nie powinien być większy niż 1,5 N, zgodnie z p. 5.2.2.1 ww. normy na zamki pojedyncze.
Trwałość mechanizmu zapadki.
Mechanizm zapadki zamka powinien wytrzymać próbę trwałości dla deklarowanej klasy i przewidzianych do niej ilości cykli próbnych z obciążeniem bocznym zapadki siłą 25 N, zgodnie z p. 5.3.1 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Trwałość mechanizmów powodujących wysuw zasuwek.
Mechanizm powodujący wysuw zasuwek powinien wytrzymać próbę trwałości dla ilości cykli próbnych wynikających z deklarowanej klasy, zgodnie z p. 5.3.2 ww. normy na zamki pojedyncze.
Siła zamykająca drzwi.
Siła zamykająca F przy określonej masie drzwi nie powinna być większa niż przewidywana dla tej masy i powodować każdorazowo prawidłowe zazębienie zapadki z zaczepem, zgodnie z wymaganiami przewidzianymi dla klasy wynikającej z masy drzwi, według zapisów zawartych w p. 5.4.2 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Wystawanie zasuwek zamka.
Całkowite wystawanie wysuniętej w kierunku zamykania i zablokowanej zasuwki, mierzone od czoła zamka, powinno wynosić nie mniej niż przewidziano dla deklarowanej klasy odporności na włamanie (np. 20 mm w odniesieniu do zamków w klasie 4), zgodnie z wymaganiami p. 5.8.3 ww. normy na zamki pojedyncze.
Odporność na obciążenie czołowe.
Elementy ryglujące zamka powinny wytrzymać obciążenie czołowe, zgodnie z p. 5.8.4.1 normy PN-EN 12209:2005+Ac:2006, siłą F = 2,0 N.
Zasuwka zamka pod obciążeniem i po jego zdjęciu powinna wystawać nie mniej niż przewidziano dla deklarowanej klasy odporności na włamanie (np. 17 mm w odniesieniu do zamków w klasie 4), zgodnie z wymaganiami p. 5.8.4.1 wymienionej już normy.
Odporność na korozję i działanie w skrajnych temperaturach.
Zamek powinien spełniać wymagania wynikające z deklarowanej klasy odporności na korozję w powiązaniu z temperaturą – zgodnie z p. 4.2.6 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006, przy czym producenci zazwyczaj deklarują klasę F (wysoka odporność w skrajnej temperaturze). Mechanizmy poddane badaniu zgodnie z wymaganiami klasy 3 odporności na korozję według normy PN-EN 1670:2008 Okucia budowlane - Odporność na korozję – Wymagania i metody badań, powinny po badaniu w obojętnej mgle solnej przez okres 96 godzin, zachować niezmienność parametrów sił otwierających mechanizmy zapadki i zasuwki.
Mechanizmy powinny być poddane badaniu na oddziaływanie skrajnych temperatur -20 °C i +80 °C przez czas nie mniejszy niż 2 godziny. W okresie ostatnich 20 minut ustabilizowanej temperatury próbki, należy zmierzyć momenty operacyjne potrzebne do uruchomienia mechanizmu wysunięcia kluczem zasuwek oraz uruchomienia orzechem zapadki.
Moment potrzebny do wysunięcia kluczem zasuwek nie powinien być większy niż 2,0 N, a moment niezbędny do uruchomienia orzechem zapadki nie powinien przekraczać wartości wymagań normowych więcej niż o 20 %.
Wytrzymałość mechanizmów rygli.
Elementy składowe mechanizmu zasuwki powinny wytrzymać działanie momentu obrotowego o wartości nie mniejszej niż 30 Nm, a elementy mechanizmu zapadki powinny wytrzymać działanie momentu obrotowego o wartości nie mniejszej niż 20 Nm, zgodnie z p. 5.11.2 normy PN-EN 12209:2005+AC:2006.
Klasyfikacja zamka.
Zamki wpuszczane zapadkowo-zasuwkowe bębenkowe wielopunktowe powinny, zgodnie z deklaracją producenta i wynikami badań, spełniać wymagania stosownych klas określonych w normie PN-EN 12209:2005+AC:2006, w odniesieniu do następujących cech:
1. Kategoria użytkowania,
2. Trwałość i obciążenie zapadki,
3. Masa drzwi i siła zamykająca,
4. Odporność ogniowa,
5. Bezpieczeństwo,
6. Odporność na korozję i temperaturę,
7. Zabezpieczenie i odporność na wiercenie,
8. Zakres stosowania zamków,
9. Sposób uruchamiania kluczem i ryglowania,
10. Typ działania trzpienia obrotowego klamki lub gałki,
11. Identyfikacja klucza.
METODYKA BADAŃ
SPRAWDZENIE JAKOŚCI WYKONANIA I DZIAŁANIA
Sprawdzenie wykonania zamków wielopunktowych przeprowadza się poprzez stosowne pomiary oraz metodą wizualną w świetle rozproszonym, na zgodność z wymaganiami określonymi w tym zakresie w dotyczącej ich Aprobacie Technicznej.
Z kolei sprawdzenie działania przeprowadza się przez manualną trzykrotną próbę wysunięcia i cofnięcia wszystkich zasuwek ryglujących przy użyciu wkładki bębenkowej oraz pomiar określający:
- czy wszystkie zasuwki wysunęły się na tą samą odległość,
- czy po cofnięciu nie wystają poza czoło zamka więcej niż 0,5 mm.
SPRAWDZENIE WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNYCH
W wymienionych już w publikacji krajowych aprobatach technicznych na zamki wielopunktowe, opracowanych przez Instytut Techniki Budowlanej, znajdują się zapisy, że sprawdzenia właściwości technicznych tych wyrobów przeprowadza się poprzez badania określone w poszczególnych punktach normy na zamki pojedyncze tj. PN-EN 12209:2005+AC:2006.
WYROBY PRZYKŁADOWYCH PRODUCENTÓW
ZAMKI WIELOPUNKTOWE FIRMY WINKHAUS.
Firma Winkhaus produkuje m.in. zamki wielopunktowe typu hookLock M, charakteryzujące się dwoma lub czterema zamkami dodatkowymi, wyposażonymi w masywne stalowe hakowe zasuwki ryglujące. Elementy te zagłębiają się w zaczepy zamocowane w ramie ościeżnicy, co skutecznie zapobiega możliwości wyważenia z niej skrzydła drzwi. Rozwiązanie konstrukcyjne zamka przewiduje długie listwy czołowe, powodujące równomierne rozłożenie sił działających na drzwi na całej długości ościeżnicy. Zaleta ta zwiększa stabilność konstrukcji zamka oraz upraszcza technologię montażu. Odpowiedni kształt i właściwe wymiary zasuwki ryglującej gwarantują duży komfort zamykania drzwi oraz możliwość regulacji docisku skrzydła do ościeżnicy (na zaczepach i listwach).
Odpowiednia konstrukcja mechanizmu zamka typu hookLock M sprawia, że w pozycji zaryglowanej na zabierak wkładki bębenkowej nie działają żadne siły, a klucz daje się łatwo włożyć do zamka. Opisany powyżej zamek wielopunktowy, zamocowany w skrzydle drzwiowym, przedstawiono na fot. 1.
Fot. 1. Drzwi z zamkiem wielopunktowym firmy WINKHAUS
Asortyment zamków produkowanych przez firmę Winkhaus zawiera także ciekawe rozwiązanie zamka wielopunktowego typu easyLock. Wyrób ten składa się z zamka podstawowego z typową zasuwką ryglującą oraz czterech zamków dodatkowych, wyposażonych w zasuwki ryglujące w postaci rolek mimośrodowych lub trzpieni w kształcie grzybka, usytuowanych na listwie sterującej u góry i na dole skrzydła. Taki sposób ryglowania zapewnia odpowiedni docisk skrzydła do ramy ościeżnicy na całej wysokości drzwi, zwiększając w dużym stopniu ich odporność na włamanie oraz szczelność. Produkowane są także rozwiązania hybrydowe takich zamków (typ easyLock RT), w których połączono rolki mimośrodowe, zapewniające odpowiedni docisk skrzydła do ościeżnicy, z trzpieniami, które utrudniają próby włamania.
Zaprezentowane powyżej rozwiązania konstrukcyjne zamków wielopunktowych cechują się łatwością montażu i nie wymagają potrzeby wykonywania operacji frezowania pod zaczepy zasuwek ryglujących zamków dodatkowych. Wyróżniają się jeszcze uniwersalnością, gdyż można je montować zarówno do drzwi lewych jak i prawych, a kaseta zamka podstawowego pozwala na montaż wszystkich typowych klamek drzwiowych i wkładek bębenkowych.
Przykładowy zamek typu easyLock firmy Winkhaus przedstawiono na fot. 2.
Fot. 2. Zamek wielopunktowy typu easyLock
ZAMKI WIELOPUNKTOWE FIRMY G-U
Czołowy producent okuć – firma G-U, oferuje zestaw zamków wielopunktowych typu Secury. Wyroby te składają się z zamka podstawowego zapadkowo-zasuwkowego z wkładką bębenkową oraz dwóch zasuwkowych zamków dodatkowych, wyposażonych w zasuwki ryglujące trzpieniowe, hakowe lub proste. Wszystkie zamki są usytuowane na wspólnej listwie czołowej, a ich zasuwki ryglujące są sprzężone przy pomocy listwy sterującej. W skład zamka wielopunktowego może wchodzić opcyjnie jeszcze jeden zamek dodatkowy – zasuwkowo bębenkowy, uruchamiany oddzielnie wkładką bębenkową albo też zapornica, zwana także sztywnym łańcuchem.
Na rys. 3 przedstawiono zamek wielopunktowy typu Secury Automatic z wysuwanymi automatycznie zasuwkami ryglującymi prostymi. Zamek tego typu cechuje się tym, że zatrzaśniecie drzwi powoduje w sposób automatyczny natychmiastowe wysunięcie zasuwek ryglujących na odległość 20 mm, które są zabezpieczone przed możliwością ich mechanicznego cofnięcia.
Rys. 3. Zamek wielopunktowy G-U Secury Automatic (wg AT-15-8456/2010)
ZAMKI WIELOPUNKTOWE FIRMY ROTO
Inny znaczący producent okuć, firma ROTO, posiada w swoim asortymencie zamków wielopunktowych rozwiązanie oznaczone jako Roto DoorSafe, przewidziane do instalowania w drzwiach dwuskrzydłowych. Drzwi z takim zamkiem, które przedstawiono na fot. 3, wyróżniają się dużą swobodą i komfortem przejścia, oraz istotnie ułatwiają wnoszenie do pomieszczeń dużych przedmiotów. Wymienione zalety drzwi z takim zamkiem wynikają z faktu, iż obok skrzydła czynnego, otwierającego się w pierwszej kolejności, znajduje się skrzydło bierne, które (w razie takiej konieczności) po otwarciu zwiększa dodatkowo szerokość przejścia. Warunkiem stosowania bezpiecznych i wygodnych w eksploatacji drzwi dwuskrzydłowych jest wyposażenie ich w odpowiednie rozwiązania zamków. Gwarantuje to firma Roto, oferując zamki Roto DoorSafe, wykonywane w trzech rodzajach - podstawowy, komfort i Premium.
Fot. 3. Drzwi dwuskrzydłowe z zamkiem wielopunktowym Roto DoorSafe
Skrzydło bierne drzwi jest ryglowane w górze i w dolnej jego części przy pomocy nowoczesnej zasuwnicy środkowej, która z kolei jest uruchamiana dźwignią ryglującą z mechanizmem sprężynowym. Dźwignia jest ukryta w listwie zaczepowej zamka, co przedstawiono na fot. 4. Rozwiązanie to chroni przed możliwością zahaczenia i ewentualnego zranienia w trakcie przechodzenia osób przez otwór drzwiowy, oraz uniemożliwia ich otwarcie przy pomocy wytrycha lub w wyniku manipulacji zewnętrznych. Przy zamkniętych obydwu skrzydłach nie ma najmniejszej możliwości przemieszczenia dźwigni ryglującej, w celu nieuprawnionego otwarcia drzwi. Dodać jeszcze można, że konstrukcja zamka pozwala na regulację docisku wysuwanych rygli rozporowych.
Fot. 4. Dźwignia ryglująca skrzydła biernego zamka Roto DoorSafe Premium
W rozwiązaniu tym w skrzydle czynnym drzwi jest zamontowany standardowy zamek wielopunktowy, wyposażony w trzy lub pięć punktów ryglujących przy pomocy zasuwek hakowych lub trzpieniowych, albo specjalnych automatycznych bolców.
inż. Zbigniew Czajka
OKNO 2/2015
Literatura
Ustawa z 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych
Normy: PN-EN 1906:2003, PN-EN 1627:2012, PN-EN 1670:2008,
PN-EN 12209:2005+AC:2006, prEN 15685
Aprobaty Techniczne ITB: AT-15-8456/2010, AT-15-7525/2009
Materiały informacyjne firm: Winkhaus, G-U, ROTO
1.webp)
.webp)
.webp)
