Okna skrzynkowe, wykonane z drewna znane i stosowane są od wielu lat nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. ( fot. 1 ). W ówczesnych latach w stosunku do powszechnie stosowanych okien jednoramowych, okna skrzynkowe posiadały nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne, w postaci skrzynki i podwójnych skrzydeł. Dodana skrzynka i dodatkowe skrzydło wewnętrzne, zwane wówczas zimowym, spowodowało, że nowe okno skrzynkowe zyskało prawie o 100% lepszą przewodność cieplną, co miało na ówczesne czasy ogromne znaczenie, ponieważ niedogrzane piecami kaflowymi pomieszczenia mieszkalne, stały się cieplejsze , szczególnie przy ostrych zimach i oszczędniejsze w kosztach ogrzewania. W wyniku dalszych modernizacji okna skrzynkowego, która objęła raczej sferę dotyczącą oszczędności drewna, powstało okno szwedzkie ( fot. 2 ), znane jako konstrukcja połączonych ze sobą śrubami ram dwóch skrzydeł, bez skrzynki. Okna szwedzkie w latach dominacji okna skrzynkowego stanowiły również dużą nowość konstrukcyjną, ale tylko do chwili ukazania się nowego okna , dzisiejszego okna jednoramowego z wkładem szyby zespolonej, która może posiadać 2- 3 szyby.
Ponieważ w dalszym ciągu są użytkowane okna skrzynkowe oraz okna szwedzkie, szczególnie w starym budownictwie, poczyniono, np. w Czechach starania nad ich modernizacją, która poprawiłaby przede wszystkim ich współczynnik przewodności cieplnej. Powodem podjęcia tej modernizacji są również takie argumenty, że skrzydła zewnętrzne okna skrzynkowego czy szwedzkiego w trakcie użytkowania szybciej niszczeją, ponieważ są bezpośrednio narażone na warunki atmosferyczne. W ramach badań technicznych tych okien potwierdza się ta prawda, że skrzydła zewnętrzne wymagają już naprawy i renowacji, natomiast skrzydła wewnętrzne na ogół są jeszcze w dobrym stanie technicznym. Stąd najnowsza modernizacja okien skrzynkowych obejmuje wyłącznie modernizację skrzydła zewnętrznego, polegającą na specjalnie zaprojektowanym profilu z PCV (rys. 1), który montuje się do ramy tego skrzydła. Kształty profilu tego ( 2 ) są takie , że mieści się w nim szyba zespolona z uszczelkami ( 1 ) . Rama skrzydła ( 3 ) pozostaje w starym kształcie, ( bez jakiejkolwiek obróbki mechanicznej ) do tego stopnia, że nie zachodzi nawet potrzeba usuwania resztek starej szyby z kitem ( 4 ) z wrębu szyby. Profil ( fot. 3 ) do ramy skrzydła mocowany jest, na całym obwodzie przy pomocy gwoździków i uszczelniony tak, by woda deszczowa nie mogła się dostać pod profilem do wnętrza skrzynki. Przy tym profil posiada osłonę ( listwę ), która może być wykonana w kolorze wykończenia okna lub w kolorach: białym, kości słoniowej, jasnobrązowym, ciemnobrązowym lub w kolorze palisandru oraz w czterech kolorach z palety „Rewolt”.
Modernizacja poprzez poprawę termiczności okna skrzynkowego wymaga jednak określonego stanu technicznego drewna skrzydła. Drewno musi być pozbawione wszelkich śladów świadczących, że jest zaatakowane przez korozję drewna, grzyby czy owady drewna, dobrze uodpornione lakierami malarskimi a mechanizmy wszystkich okuć sprawne.
Jak twierdzą twórcy tej technologii termomodernizacyjnej , to zaletą jej jest przede wszystkim obniżenie wydatków na ogrzewanie pomieszczenia, poprawa stanu technicznego okien i przedłużenie ich żywotności. Praktyka potwierdziła również, że termomodernizacja okna skrzynkowego powoduje dodatkowo poważne obniżenie poziomu hałasu oraz ograniczenie kondensacji pary wodnej na szybach, co nie jest bez znaczenia, ponieważ użytkownicy nowoczesnych okien jednoramowych ( fot. 4 ) , wykonanych z drewna czy PCV mają w tym zakresie duże kłopoty.
Zasadniczym jednak celem, termomodernizacji okien skrzynkowych jest poprawa w ramach wymagających normą, ich parametrów termicznych i przedłużenie ich żywotności i nie dopuszczenie do takiego stanu technicznego , by musiały być wymienione na nowe, co wiąże się z poważnymi kosztami. Koszt wykonania termomodernizacji według twórców tej technologii wynosi, prawdopodobnie w granicach 30 % kosztu kompleksowej wymiany okna skrzynkowego na okno jednoramowe, nowoczesne, obecnie produkowane i powszechnie stosowane.
W artykule zasygnalizowałem możliwości dalszej modernizacji już nieraz wysłużonych, nieszczelnych okien skrzynkowych i szwedzkich, szczególnie w zakresie poprawy ich termiczności według ciekawej czeskiej technologii, polegającej na zainstalowaniu szyby zespolonej w skrzydle zewnętrznym, Jak wynika z przedstawionych danych jest to ciekawa technologia, która może być stosowania w praktyce, ponieważ w Polsce nadal są użytkowane okna skrzynkowe, szczególnie w starym budownictwie, które wymagają takiej modernizacji. Po takiej termomodernizacji mogłyby być nadal użytkowane i spełniać wymagane parametry techniczne, szczególnie w zakresie termoizolacji.
INŻ. ZBIGNIEW GĘSIŃSKI
Fot. Autora i Tom Servis Horyni Sucha
