Mimo stosowania różnorodnych zabezpieczeń, pożar wciąż stanowi jedno z największych zagrożeń dla życia i zdrowia ludzkiego. Pożary są szczególnie niebezpieczne w pomieszczeniach zamkniętych – tam, gdzie pracuje i przebywa duża liczba osób. Istnieją jednak rozwiązania architektoniczne pozwalające zniwelować skutki pożarów w budynkach – jednym z takich rozwiązań są klapy oddymiające.
W czasie pożaru, największe zagrożenie dla osób przebywających w budynku stanowi nie sam ogień, lecz toksyczne gazy i dym, powstające w wyniku procesów spalania. Mogą one oddziaływać otępiająco na organizm ludzki, a przy tym zmniejszają widoczność, co znacznie utrudnia ewakuację i przeprowadzenie akcji ratunkowej. Istotnym elementem bezpieczeństwa pożarowego jest więc stosowanie systemów wentylacyjnych, które pozwalają na odprowadzenie na zewnątrz szkodliwych związków powstałych w wyniku działania ognia.
Strefy wolne od dymu
Stosowanie odpowiednich systemów wentylacyjnych pozwala na odprowadzenie z zamkniętych pomieszczeń dymu, toksycznych gazów i ciepła powstającego w czasie pożaru. Wykorzystanie takich rozwiązań umożliwia tworzenie stref wolnych od dymu, wpływając tym samym na zmniejszenie zagrożenia życia i zdrowia osób znajdujących się w budynku. Ważnym elementem systemu wentylacyjnego są klapy oddymiające pozwalające na obniżenie temperatury i zadymienia w pomieszczeniach, ułatwiając przeprowadzenie akcji gaśniczej. Klapy oddymiające wykorzystywane są w różnego rodzaju obiektach – w magazynach, halach produkcyjnych, budynkach użyteczności publicznej, dużych sklepach, domach towarowych, szkołach i halach sportowych.
Zastosowanie klap oddymiających znacznie ułatwia ewakuację budynku w czasie pożaru, pozwalając na utrzymanie dolnej części pomieszczeń bez dymu i toksycznych gazów. Poprzez klapy następuje również odprowadzenie ciepła, co prowadzi do „odciążenia termicznego” i zapewnia ochronę konstrukcji budynku przed działaniem wysokiej temperatury. Dzięki temu spada ryzyko zawalenia się konstrukcji, w której wciąż znajdują się ludzie. Wykorzystanie klap oddymiających niweluje również szkody powstające w czasie pożaru, umożliwiając ochronę mienia znajdującego się w budynku przed działaniem gorących gazów i dymu.
Zasady rozmieszczenia klap
Najczęściej stosowane są klapy oddymiające montowane na otworach prostokątnych, rzadziej spotyka się te, przeznaczone do otworów okrągłych. Klapy instalowane są bezpośrednio do konstrukcji dachu lub na specjalnych cokołach wykonanych ze stali lub betonu. Szczególnie istotne jest tutaj solidne zamontowanie całej konstrukcji, co będzie warunkować jej przyszłe użytkowanie. Projekt instalacji oddymiającej, w skład której wchodzą również klapy powinien być wykonany w oparciu o normę Polskiego Komitetu Normalizacyjnego (norma PN-B-02877, dotycząca zasad projektowania instalacji grawitacyjnych do odprowadzania dymu i ciepła). Według tej normy, klapy oddymiające powinny być rozmieszczone równomiernie na danej przestrzeni dachowej. Odległość między klapami a krawędzią budynku nie powinna być większa niż 10 m na dachach o nachyleniu < 12° i 20 m na dachach o nachyleniu > 12°. Istotna jest również regularna konserwacja tego typu konstrukcji i utrzymanie ich w dobrym stanie technicznym. Zalecana częstość przeprowadzenia konserwacji to nie rzadziej niż raz w roku.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Klapy oddymiające mogą być wyposażone w różne rodzaje sterowania, które umożliwiają ich sprawne otwieranie i zamykanie. Sterowanie w tego typu rozwiązaniach, w zależności od wymagań odbiorcy i specyfiki budynku, może opierać się na siłownikach o napędzie elektrycznym: łańcuchowych, trzpieniowych bądź ramieniowych lub na siłownikach pneumatycznych. Niektórzy dostawcy oferują również możliwość stosowania pojedynczych siłowników w układzie zsynchronizowanym, co daje możliwość jednoczesnego otwarcia i zamknięcia wszystkich klap. Takie rozwiązanie można znaleźć np. w klapach oddymiających firmy Yawal S.A. – czołowego dostawcy architektonicznych systemów profili aluminiowych w Polsce. Klapy te wykonywane są z aluminiowych profili do konstruowania okna dachowego Yawal.
W przypadku klap oddymiających najważniejsza jest niezawodność i bezpieczeństwo. Istotne jest więc, żeby produkty posiadały odpowiednie certyfikaty techniczne. – Klapy oddymiające Yawal wykorzystują certyfikowane elementy napędu i sterowania, zgodne z normą EN 12101-2 – tłumaczy Agnieszka Jeznach, Dyrektor Marketingu Yawal S.A. – Maksymalny kąt dostarczanego przez nas okna oddymiającego to 90°. Pozostałe parametry techniczne takie jak przepuszczalność powietrza: 3 klasa, wodoszczelność w klasie E1500 (kąt nachylenia 3, 45 i 75 stopni) oraz odporność na obciążenia wiatrem w klasie C3/B3 czynią klapę oddymiającą Yawal produktem funkcjonalnym i w pełni bezpiecznym – dodaje Agnieszka Jeznach. Klapy te występują w różnorodnych odmianach: pojedyncze, przeciwbieżne i przeciwbieżne rozwierne, co pozwala na dopasowanie ich do konstrukcji budynku i do wymagań odbiorcy.
Klapy oddymiające, poza spełnianiem swojej głównej funkcji – oddymiania wnętrz budynków w czasie pożaru, mogą być również wykorzystywane do przewietrzania i wentylacji pomieszczeń przy codziennym użytkowaniu. Dodatkowo, klapy wyposażone w przepuszczające światło wypełnienie mogą spełniać funkcję oświetlenia dachowego i doświetlać pomieszczenia. Najważniejszy jednak pozostaje fakt, że przyczyniają się one do ochrony ludzkiego życia i zdrowia, a w sytuacji zagrożenia pożarem zapewniają bezpieczeństwo i dają czas na udzielenie pomocy i ewakuację.
