Budynek, jeżeli został nieprawidłowo zaprojektowany lub wykonany, oraz gdy do jego realizacji zastosowano niewłaściwe wyroby budowlane, może zagrażać bezpieczeństwu, zdrowiu i mieniu użytkowników.
Zagadnienia bezpieczeństwa użytkowania i zdrowia są normowane postanowieniami wynikającymi z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie nie reguluje jednak zagadnień ochrony użytkowników budynków przed utratą mienia w wyniku włamania do mieszkania. Ta cecha użytkowa obiektów określana jest jedynie przepisami ustalanymi przez poszczególne firmy ubezpieczeniowe, które formułują m. in. ogólne wymagania w zakresie odporności na włamanie.
Włamania do budynków i mieszkań są najczęściej dokonywane przez budowlane wyroby otworowe, do jakich zaliczamy okna i drzwi. Z tego powodu rozszerza się ilość zastosowań okien i drzwi o zwiększonej odporności na włamanie. Przeznaczeniem tych wyrobów jest, aby w stanie wbudowanym i zamkniętym, w wystarczającym stopniu utrudnić okazjonalnemu włamywaczowi dokonanie włamania. Ustalony stopień utrudnienia stanowi podstawę do określenia poziomu odporności okna lub drzwi na włamanie.
Dodać jeszcze można, że często używane jest określenie „okna i drzwi antywłamaniowe”. Jest to zwrot potoczny, ale bardzo mylący, gdyż takich wyrobów nie ma, czego przykładem są udane włamania do bankowych skarbców. Zdecydowanie poprawnym zwrotem, który należy używać, jest - okna i drzwi o określonej lub zwiększonej odporności na włamanie.
Na rys. 1 przedstawiono widok przykładowych drzwi o zwiększonej odporności na włamanie typu DELTA MAGNUM´2, natomiast rys. 2 pokazuje konstrukcję skrzydła tych drzwi (według Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8012/2012).
ZAGADNIENIA NORMALIZACYJNE
Okna i drzwi są wyrobami budowlanymi, których wprowadzanie do obrotu powinno być zgodne z wymaganiami Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881) oraz Ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności, opublikowanej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 sierpnia 2013 r. (poz. 898).
Z powyższych dokumentów wynika, że wyrób nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jeżeli dokonano oceny jego zgodności z normą zharmonizowaną lub wydaną dla niego europejską oceną techniczną.
Taką normą, w odniesieniu do okien i drzwi zewnętrznych, jest europejska norma zharmonizowana PN-EN 14351-1:2006+A1:2010 „Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności”. Norma obejmuje swym zakresem także problematykę związaną z wymaganiami i badaniami odporności na włamanie (punkt 4.23). Jednakże sam zapis jest bardzo lakoniczny, gdyż ogranicza się tylko do stwierdzenia, że po badaniach według norm EN 1628, EN 1629 i EN 1630, wyniki powinny być wyrażone zgodnie z EN 1627.
Normy związane z odpornością na włamanie okien i drzwi funkcjonują już od końca lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, początkowo jako projekty norm europejskich (pr EN), a następnie jako normy tymczasowe tzw. prenormy (ENV i PN-ENV). W lipcu 2011 ustanowiono pakiet norm odnoszących się w sposób kompleksowy do tych zagadnień , obejmujący następujące pozycje:
- PN-EN 1627 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Wymagania i klasyfikacja” – w której określono wymagania i klasyfikację dla właściwości dotyczących odporności na włamanie budowlanych wyrobów otworowych, w tym drzwi i okien, oraz zdefiniowano pojęcie klas odporności na włamanie, oznaczając je literami RC (Resistance Class),
- PN-EN 1628 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenie statyczne” – w której sprecyzowano metodę badania dla ustalenia odporności na obciążenie statyczne, w celu oceny właściwości przeciwwłamaniowych wyrobów otworowych, w tym drzwi i okien,
- PN-EN 1629 „Drzwi , okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenie statyczne” – w której również sprecyzowano metodę badania w celu oceny właściwości przeciwwłamaniowych drzwi i okien, ale w odniesieniu do obciążeń dynamicznych,
- PN-EN 1630 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na próby włamania ręcznego” – w której podano metodę badania ustalającą odporność na próby włamania ręcznego, celem oceny właściwości przeciwwłamaniowych budowlanych wyrobów otworowych, w tym drzwi i okien, niezależnie od materiału z jakiego zrobiono te wyroby, jak również przedstawiono zestawy narzędzi używanych podczas włamań.
Pierwsza norma jest klasyfikacyjną, w której określone zostały między innymi klasy odporności na włamanie, trzy pozostałe są normami badawczymi.
OKREŚLENIA ZWIĄZANE Z ODPORNOŚCIĄ NA WŁAMANIE
Okna i drzwi, dla których producent deklaruje odporność na włamanie, powinny być określane zgodnie z zasadami podanymi w normie PN-EN 1627.
W powyższej normie zawarto następujące podstawowe definicje:
odporność na włamanie - właściwość okna lub drzwi, polegająca na stawianiu oporu próbom siłowego wejścia do chronionego pomieszczenia lub obszaru, z użyciem siły fizycznej oraz za pomocą określonych z góry narzędzi,
wyrób przeciwwłamaniowy – kompletny funkcjonujący element, który – gdy jest wbudowany i utwierdzony lub utwierdzony i zablokowany – pełni funkcję oporu przeciw sforsowaniu wejścia z użyciem siły fizycznej wspomaganej przez określone z góry narzędzia,
klasa odporności (RC) – poziom odporności na próby włamania, który zapewnia wyrób,
strona atakowana – strona próbki do badań, określona przez zgłaszającego jako strona narażona na atak,
strona nieatakowana – strona próbki do badań, określona przez zgłaszającego jako strona nienarażona na atak,
stan zamknięcia – stan określony i opisany przez producenta lub zgłaszającego, w którym badany element spełnia wymagania dotyczące odporności na włamanie,
stan zamknięcia i utwierdzenia – stan, w którym okno lub drzwi są zabezpieczone w taki sposób, że mogą być otwarte bez klucza od strony nieatakowanej, ale nie mogą być otwarte bez klucza od strony ataku,
stan zamknięcia, utwierdzenia i zablokowania – stan, w którym okno lub drzwi są zabezpieczone w taki sposób, że nie mogą być otwarte bez klucza z żadnej strony,
czas oporu – czas roboczy osoby badanej, przeprowadzającej próbę włamania ręcznego,
wypełnienie – oszklenie lub płyta z dowolnego materiału lub kombinacji materiałów, stosowane do wypełnienia otworu w oknie lub drzwiach, które mogą być wymienione, i które są w sposób typowy utrzymywane listwami przyszybowymi.
PROCEDURA BADAŃ I KLASYFIKACJI
Każdy wyrób budowlany zgodny z normą PN-EN 1627 powinien być klasyfikowany według jednej z sześciu klas odporności, zależnie od poziomu odporności wyrobu. Procedurę badania i klasyfikacji wyrobów, w tym także okien i drzwi, należy przeprowadzać według opisu przedstawionego w załączniku E (normatywnym) powyższej normy, w sposób następujący:
Dostarczenie próbki do badań.
Do badań należy dostarczyć:
- 1 próbkę – przy deklarowaniu klasy 1,
- 2 próbki – przy deklarowaniu klas od 2 do 6, o wymiarach uzgodnionych bezpośrednio z laboratorium przeprowadzającym badania.
Dostarczenie dokumentacji i instrukcji instalowania. Producent powinien dostarczyć dokumentację zawierającą m. in. szczegółowe rysunki wyrobu, wykaz części, wykaz istotnych wymiarów oraz instrukcję opracowaną z uwzględnieniem niezbędnych informacji, przedstawionych w dalszej części publikacji.
Wybór klasy odporności. Producent powinien zadeklarować przewidywaną dla swoich wyrobów klasę odporności na włamanie.
Sprawdzenie rodzaju okuć. Producent powinien dostarczyć komplet dokumentów określających parametry tych elementów (Aprobaty Techniczne, certyfikaty, raporty z badań itp.). W przypadku ich braku należy przeprowadzić badania przedstawione w załączniku B normy PN-EN 1627.
Badanie wytrzymałości mechanicznej w postaci obciążeń statycznych. Próbka powinna być badana zgodnie z procedurą zawartą w normie PN-EN 1628 z zastosowaniem obciążeń podanych, odpowiednio, w stosownych tablicach tej normy. Badana próbka nie powinna wykazywać niespełnienia wymagań odpowiadających deklarowanej klasie odporności na włamanie.
Badanie wytrzymałości mechanicznej w postaci obciążeń dynamicznych. Próbka badana zgodnie z procedurą zawartą w normie PN-EN 1629, z zastosowaniem masy i wysokości spadania podanych w stosownej tablicy normy, nie powinna wykazywać niespełnienia wymagań odpowiadających deklarowanej klasie odporności. Środek próbki oraz wypełnienia należy poddać trzem uderzeniom, a wszystkie inne punkty uderzenia powinny być poddane jednemu uderzeniu, zgodnie z powyżej wymienioną normą.
Próby włamania ręcznego. Próbka badana zgodnie z procedurą zawartą w normie PN-EN 1630, z zastosowaniem narzędzi i czasów podanych w stosownych tablicach, nie powinna wykazać niespełnienia wymagań odpowiadających deklarowanej klasie odporności. Dla okien i drzwi w klasie 1 nie przeprowadza się prób włamania ręcznego.
Spełnia wszystkie wymagania normy PN-EN 1627. Na podstawie pozytywnych wyników sprawdzenia okuć i przeprowadzonych trzech rodzajów badań, laboratorium potwierdza spełnienie wszystkich wymagań zawartych w normie i sporządza raport klasyfikacyjny, zawierający niezbędne informacje (wyszczególnione w dalszej części publikacji).
Klasyfikacja według normy PN-EN 1627. W raporcie klasyfikacyjnym zawarte jest oświadczenie stwierdzające klasę odporności na włamanie okna lub drzwi, ustaloną zgodnie z zasadami normy PN-EN 1627.
KLASYFIKACJA ODPORNOŚCI NA WŁAMANIE
Zagadnienia ogólne
Uzgodnienie metod klasyfikacji odporności na włamanie budowlanych wyrobów otworowych, w tym głównie okien i drzwi, według prenormy ENV 1627 zajęło przedstawicielom państw członkowskich CEN (Europejski Komitet Normalizacyjny) wiele lat. Podczas ożywionych debat brano pod uwagę metody ataku stosowane przez włamywaczy oraz statystyki poszczególnych krajów, dotyczących tej przestępczości. Przeprowadzono również szereg badań, a powszechnie dostępne narzędzia pogrupowano w zestawy do stosowania w różnych klasach. Znacznym problemem było zagadnienie odtwarzalności i powtarzalności badań metodą ataku ręcznego, dlatego też udoskonalono ogólną ocenę poprzez dalsze rozwinięcie badań pod obciążeniem statycznym. Jednocześnie atak ręczny wyłączono z klasy 1. Kombinacja trzech metod badań:
- obciążenia statycznego,
- obciążenia dynamicznego,
- ataku ręcznego,
dało właściwą procedurę oceny, obejmującą elementy istotne dla każdej z klas, a przez to – dla przewidywanego typu włamywacza.
Różne klasy podane w normie PN-EN 1627 mają na celu uwzględnienie włamywaczy okazjonalnych lub przypadkowych, jak również bardziej doświadczonych i profesjonalnych. W zasadzie wyróżnić można dwie podstawowe grupy włamywaczy, które poniżej scharakteryzowano.
Klasy odporności od 1 do 3 – odzwierciedlają metody ataku stosowane przez przypadkowych lub okazjonalnych włamywaczy. Uważa się, że takie ataki są wynikiem sposobności samej w sobie, bez żadnego szczególnego odniesienia do prawdopodobnej korzyści, którą może przynieść udany atak. W tych przypadkach używa się niezbyt wysokiej siły i stosuje zwyczajne narzędzia ręczne lub środki do wyważania. Włamywacze ci prawdopodobnie chcą uniknąć hałasu lub niepotrzebnego ryzyka. Jednakże ryzyko wiąże się z czasem, więc jego zużycie na próbę uzyskania dostępu jest ograniczone i zmienia się wraz z klasą. Podobnym czynnikiem jest poziom oporu napotkany podczas ataku, a jego wysokość bywa często powodem do niepowodzenia.
Klasy odporności od 4 do 6 – są kojarzone z włamywaczami doświadczonymi i profesjonalnymi, z dużym nastawieniem na osiągnięcie założonego celu, co wynika z większej wiedzy o korzyściach wynikających z udanego ataku. Przedsięwzięcia te są zazwyczaj planowane w oparciu o wiedzę z zakresu wyrobów budowlanych, które mają być sforsowane. W tym przypadku hałas i czas są mało istotne. Do ataku używane są zazwyczaj narzędzia o dużej mocy lub narzędzia z napędem do jednoosobowego użytku, często w ramach przestępczości zorganizowanej.
Klasy odporności i przewidywane metody oraz próby uzyskania dostępu
Norma PN-EN 1627 podaje sześć klas odporności na włamanie budowlanych wyrobów otworowych, w tym także okien i drzwi, oraz określa dla nich przewidywane metody i próby uzyskania dostępu.
Klasa odporności RC 1
Przypadkowy włamywacz próbuje uzyskać dostęp z użyciem małych prostych narzędzi i siły fizycznej, np. kopania, napierania barkiem, podnoszenia, wyrywania. Włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, nie ma specjalnych informacji dotyczących poziomu odporności prezentowanego przez wyrób budowlany i jest zainteresowany zarówno kwestią czasu, jak i hałasu. Nie przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz jest niski.
Klasa odporności RC 2
Przypadkowy włamywacz dodatkowo próbuje uzyskać dostęp z użyciem prostych narzędzi, np. śrubokręta, szczypców, klina, a w przypadku wyeksponowanych zawias z użyciem małej piły ręcznej. Z tym poziomem włamywacza nie kojarzy się mechanicznych narzędzi do wiercenia z racji stosowania wkładek bębenkowych odpornych na wiercenie. Włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, ma słabą znajomość prawdopodobnego poziomu odporności i jest zainteresowany zarówno kwestią czasu, jak i hałasu. Nie przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz, jest niski.
Klasa odporności RC 3
Włamywacz próbuje uzyskać dostęp z użyciem łomu stalowego, dodatkowego śrubokręta i takich narzędzi jak mały młotek, wybijaki i mechaniczne narzędzia do wiercenia. Za pomocą łomu stalowego włamywacz ma możliwość przyłożenia zwiększonych sił. Używając wiertarki włamywacz jest w stanie atakować słabo zabezpieczone urządzenia zamykające. Włamywacz próbuje wykorzystać sposobność, ma pewną znajomość prawdopodobnego poziomu odporności i jest zainteresowany zarówno kwestią czasu, jak i hałasu. Nie przewiduje się szczególnej wiedzy na temat prawdopodobnych korzyści, a poziom ryzyka, które chciałby podjąć włamywacz, jest średni.
Klasa odporności RC 4
Wprawny włamywacz używa dodatkowo ciężkiego młotka, siekiery, przecinaków i przenośnej wiertarki z napędem zasilanym z baterii. Ciężki młotek, siekiera i wiertarka dają włamywaczowi większą liczbę metod ataku. Włamywacz przewiduje wymierne korzyści i w swych wysiłkach może być zdecydowany na uzyskanie dostępu. Jest on również mniej zainteresowany poziomem stwarzanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie większego ryzyka.
Klasa odporności RC 5
Doświadczony włamywacz używa dodatkowo narzędzi elektrycznych, np. wiertarek, wyrzynarek i przenośnych pił ręcznych oraz szlifierek kątowych z maksymalną średnicą tarczy 125 mm. Użycie szlifierki kątowej zwiększa skalę ataku i prawdopodobieństwo jego powodzenia. Włamywacz przewiduje wymierne korzyści, w swych wysiłkach jest zdecydowany na uzyskanie dostępu i jest dobrze zorganizowany. Jest on również mało zainteresowany poziomem generowanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie wysokiego ryzyka.
Klasa odporności RC 6
Doświadczony włamywacz używa dodatkowo młota kruszącego, narzędzi elektrycznych dużej mocy, np. wiertarek, wyrzynarek i przenośnych pił ręcznych oraz szlifierek kątowych z maksymalną średnicą tarczy 230 mm. Narzędzia te są zdatne do obsługi przez jedną osobę, mają wysoki poziom osiągów i są potencjalnie bardzo skuteczne. Włamywacz przewiduje duże korzyści, w swych wysiłkach jest zdecydowany na uzyskanie dostępu i jest bardzo dobrze zorganizowany. Jest on również niezainteresowany poziomem generowanego przez siebie hałasu i przygotowany na podjęcie wysokiego ryzyka.
Przykłady oznaczenia
W dokumentacji towarzyszącej wyrobowi należy podać klasę odporności na włamanie według następujących przykładów:
- okno o odporności na włamanie EN (PN-EN) 1627 RC 1 N,
- okno o odporności na włamanie EN (PN-EN) 1627 RC 3,
- drzwi o odporności na włamanie EN (PN-EN) 1627 RC 2.
WYPEŁNIENIA
Wypełnienia inne niż oszklenia, badane zgodnie z normami PN-EN 1628, PN-EN 1629 i PN-EN 1630, nie powinny wykazywać niespełnienia wymagań odpowiadających deklarowanej klasie odporności na włamanie. W normie PN-EN 1627 określone są wymagania dotyczące poziomu zabezpieczenia charakteryzującego oszklenie.
Jeżeli w wyrobie, w tym w oknach lub drzwiach, stosuje się w oszkleniu kilka tafli szklanych, np. szybę zespoloną izolacyjną, wówczas przynajmniej jedna tafla szklana powinna spełniać wymagania dla danej klasy odporności na włamanie, jak podano w tablicy 1. Klasy odporności oszklenia określane są w oparciu o postanowienia normy EN 356 „Szkło w budownictwie. Szyby ochronne. Badania i klasyfikacja odporności na atak ręczny”
Przy tablicy podana jest uwaga, iż w przypadku stosowania oszklenia o klasie odporności niższej niż PA4, może być wymagane użycie okucia, do odblokowania którego potrzebny jest wyjmowany klucz.
W wyjaśnieniu zapisów w tablicy podać można różnicę pomiędzy np. oknem o odporności na włamanie w klasie RC 2 N od okna w klasie RC 2. Różnica ta wynika z rodzaju zastosowanej szyby do przeszklenia. W oknie, które po badaniach uzyskało klasę odporności na włamanie RC 2, była zainstalowana szyba o klasie odporności oszklenia PA4, natomiast dla okien w klasie RC 2 N norma nie stawia w tym zakresie żadnych wymagań. Może w nim być zainstalowana dowolna szyba np. o klasie odporności oszklenia PA2, jak również zwykła szyba zespolona.
OBSZAR STOSOWANIA KLASYFIKACJI
Klasyfikacja okien i drzwi jest ważna tylko do wyrobów o wymiarach, które były badane. Jeżeli przedmiotem oceny jest system lub rodzina wyrobów, to wymaga się określonego asortymentu próbek do badań. Liczba próbek zależy od wielkości systemu lub rodziny, które mają być objęte oceną. Dla wymiarów próbek, wykraczających poza określone reguły ekstrapolacji, należy zapewnić pełne uzasadnienie techniczne.
Dla wymiarów innych niż te, które były badane, dopuszcza się – bez opinii eksperta – określone w normie PN-EN 1627 reguły ekstrapolacji, które w odniesieniu np. do drzwi są następujące:
- zmiany szerokości : + 10 %, - 20 %,
- zmiany wysokości: + 10 %, - 20 %,
pod warunkiem, że w raporcie z badań nie zapisano ograniczeń.
Ponadto dla drzwi jest dodatkowy wymóg, iż liczba punktów unieruchomienia (zapadki i zasuwki zamka oraz zawiasy) może być ograniczona jedynie wówczas, gdy odległości między punktami unieruchomienia nie są większe niż w badanej próbce.
W odniesieniu do okuć zabezpieczających i wkładek bębenkowych dla okien i drzwi w klasach odporności od 1 do 4 dopuszcza się zmianę elementów okuciowych bez opinii eksperta wydanej przez laboratorium badawcze, jeżeli sposób instalowania i długość występów do mocowania okuć zabezpieczających pozostają niezmienne i jeśli istnieje dowód zgodności z wymaganiami stosownej tablicy podanej w normie PN-EN 1627.
Z kolei zmiana wkładek bębenkowych dla okien i drzwi w klasach odporności 5 i 6 jest dopuszczalna bez opinii eksperta tylko w tym przypadku, jeśli nie pogorszy się właściwości wyrobu dotyczących odporności na włamanie. Występuje to wtedy, jeśli wymaganą ochronę wkładki bębenkowej tarczą zabezpieczającą (wersja rozszerzona), wkładkę bębenkową z płytką osłaniającą lub inne środki uwzględniono podczas badania i odnotowano w raporcie z badań.
Zmiana uszczelek podłogowych i przylgowych jest dopuszczalna we wszystkich klasach, jeżeli nie pogorszy to właściwości okien i drzwi dotyczących odporności na włamanie.
W normie wymienione są także modyfikacje wymagające pisemnej opinii eksperta wydanej przez laboratorium badawcze. Do takich sytuacji należą m. in.:
- zmiana składników wypełnienia, z wyłączeniem wypełnień ze szkła,
- zmiana geometrii wypełnienia, łącznie z wypełnieniem ze szkła,
- zmiana trybu otwierania, pod warunkiem, że elementy okuciowe związane z zabezpieczeniem (zamki, zawiasy, czopy przeciwwyważeniowe itp.) są zachowane,
- zmiana uszczelnień wokół wypełnień,
- zwiększenie grubości skrzydła,
- zmiany konstrukcji kształtownika i przekroju poprzecznego profili konstrukcji ramy.
MONTAŻ OKIEN I DRZWI O ZWIĘKSZONEJ ODPORNOŚCI NA WŁAMANIE
Podobnie jak w przypadku standardowych okien i drzwi, także wyroby te, ale o określonej odporności na włamanie, powinny być montowane według zaleceń instalowania opracowanych przez producenta. Zasada ta eliminuje możliwość przedstawienia jednego obowiązującego sposobu wbudowywania okien i drzwi o zwiększonej odporności na włamanie, ponieważ każdy z producentów może, a nawet powinien określić optymalne warunki montażu dla własnych konstrukcji. Także prezentowana w publikacji norma PN-EN 1627 nie zawiera szczegółowych rozwiązań technicznych dotyczących montażu okien i drzwi o zwiększonej odporności na włamanie, ograniczając się jedynie do zaleceń dotyczących treści instrukcji z tego zakresu.
W normie zaleca się więc, aby instrukcja instalowania wydana przez producenta zawierała następujące informacje:
- typowe szczegóły otworów budowlanych, w których wyrób może być instalowany,
- szczegóły dotyczące punktów mocowania, jak również dokładny opis elementów mocujących,
- szczegóły dotyczące punktów wymagających szczególnie sztywnego zamocowania, np. w pobliżu zamków i zawias,
- szczegóły dotyczące odporności na ściskanie uszczelnienia we wnęce między ścianą a ościeżnicą, np. w pobliżu zamków i zawias,
- szczegóły dotyczące szczelin, które powinny być utrzymane między częściami ruchomymi i stałymi,
- szczegóły dotyczące maksymalnego dopuszczalnego wystawania wkładki bębenkowej poza zewnętrzną tarczę osłaniającą zamek, tam gdzie to właściwe,
- inne szczegóły, o ile mają one wpływ na właściwości próbki do badań, dotyczące odporności na włamanie,
- szczegóły dotyczące stanu zamknięcia i/lub warunków, w których spełnione są wymagania odpowiadające deklarowanej klasie odporności.
Producent okien lub drzwi o zwiększonej odporności na włamanie, powinien wraz z tymi wyrobami dostarczyć instrukcję instalowania, zawierającą minimalnie powyższe informacje.
RAPORT KLASYFIKACYJNY
Najpewniejszym sposobem potwierdzającym dokonanie właściwego zakupu okna lub drzwi o określonej klasie odporności na włamanie, jest zapoznanie się na etapie podejmowania decyzji ze świadectwem badań albo certyfikatem dotyczącym tych wyrobów, sporządzanymi na podstawie wyników raportu klasyfikacyjnego. W uzasadnionych przypadkach należy zapoznać się z całkowitą treścią raportu klasyfikacyjnego. Pozwala to na uniknięcie nieporozumień lub wręcz wprowadzenia w błąd poprzez przekonywanie, iż o klasie odporności na włamanie decyduje odporność elementów składowych okna albo drzwi, jak np. klasa odporności na włamanie szyby zespolonej. Badania powinny być przeprowadzone przez notyfikowane laboratorium uprawnionej jednostki badawczej, zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 1627. Norma ta zawiera postanowienie, że po badaniach wykonanych zgodnie z wymienionymi już w publikacji normami badawczymi (PN-EN 1628, PN-EN 1629 i PN-EN 1630) należy sporządzić raport klasyfikacyjny, który powinien zawierać minimalnie następujące informacje:
- referencje raportu klasyfikacyjnego, jak numer i datę,
- dane dotyczące zlecającego badanie i klasyfikację,
- opis okna lub drzwi,
- nazwę zgłoszonych wyrobów,
- istotne wymiary,
- szczegóły dotyczące strony atakowanej,
- typ działania (przeprowadzonych czynności),
- szczegóły dotyczące oszklenia, w tym grubości oraz jego klasyfikację,
- szczegóły dotyczące zastosowanych okuć (np. zgodność z normami),
- przywołanie instrukcji instalowania,
- oświadczenie o stwierdzeniu uzyskania klasy odporności na włamanie zgodnej z normą PN-EN 1627 (EN 1627),
- powołanie normy PN-EN 1627 (EN 1627) i jej daty,
- zakres stosowania okien lub drzwi, jeżeli jest to wymagane.
Raport klasyfikacyjny powinien również zawierać:
- wszystkie informacje wymagane w raportach z badań przeprowadzonych według norm: PN-EN 1628, PN-EN 1629 i PN-EN 1630,
lub powołanie odnośnych raportów z badań.
inż. Zbigniew Czajka
OKNO nr 4/2013
Literatura
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r.
Aprobata Techniczna ITB AT-15-8012/2012
Ustawa z 16.04.2004 r. o wyrobach budowlanych
Ustawa z 13.06.2013 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych
Normy: EN 356, PN-EN (EN) 1627, PN-EN (EN) 1628, PN-EN (EN) 1629,
PN-EN (EN) 1630, PN-EN 14351-1:2006+A1:2010
