Okna wewnętrzne kasowe i podawcze szczególne polecane w dobie pandemii - COVID-19.

Dodano: 6 kwiecień 2018

Okna są głównie kojarzone z budowlanymi elementami zamykającymi otwory w ścianach zewnętrznych budynków, umożliwiającymi dopływ światła i zapewniającymi wietrzenie oraz pozwalające na kontakt wzrokowy z otoczeniem. Występują także okna instalowane w ścianach wewnętrznych pomieszczeń, pełniąc inne funkcje jak np. okna kasowe lub podawcze.

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

Oknem określamy wyrób budowlany składający się z ościeżnicy oraz skrzydła/skrzydeł, które są z zasady oszklone. Wyroby te dzielą się na okna stałe i otwierane, przy czym okna stałe mogą mieć tylko oszkloną ościeżnicę.

Podział i nazewnictwo okien określone jest w normie PN-EN 12519:2007 Okna i drzwi – Terminologia. Stosując nazwy ujęte w ww. normie, do najczęściej stosowanych okien wewnętrznych zaliczyć można:

okna stałe (nieotwierane) – schemat na rys. 1,
okna przesuwne pionowe, otwierane w górę – schemat na rys. 2,
okna przesuwne pionowe, otwierane w dół – schemat na rys. 3,
okna przesuwne poziomo – schemat na rys. 4,
okna rozwierane – schemat na rys. 5.

Okna i drzwi zewnętrzne objęte są wymaganiami normy PN-EN 14351-1+A1:2010 Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności. Jak tytuł normy wskazuje jest to część 1, dotycząca tylko wyrobów zewnętrznych, natomiast wyroby wewnętrzne powinny być uwzględnione w części 2. Ukazał się już projekt takiej normy tj. prPN-EN 14351-2 Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 2: Drzwi wewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności, lecz nie obejmuje ona problematyki okien.

Stwierdzić należy, iż bardzo często okna wewnętrzne są stosowane jako okna kasowe lub podawcze, przy czym podawcze występują także w specjalnym wykonaniu, np. pomiędzy pomieszczeniami o różnych klasach czystości.

Okna instalowane w stanowiskach kasowych stanowią jeden z elementów zapewniających bezpieczeństwo pracownika. Powinna to uwzględniać konstrukcja okna, a szczególnie oszklenie i rodzaj podajnika na pieniądze. Najprostszym rozwiązaniem z tego zakresu jest okno kasowe stałe z otwartym podajnikiem kasowym, przykładowo przedstawione na fot. 1.

OKNA STAŁE

Jak już powyżej podano, jednym z częstszych zastosowań wewnętrznych okien stałych są okna kasowe z podajnikiem , który może występować w wersji otwartej, z przesuwną pokrywą lub szufladą itp. Tego typu wyroby posiada w swoim asortymencie produkcji firma Kas-System. Okno składa się tylko z ościeżnicy, którą stanowi rama wykonana z aluminiowych kształtowników (profili) w dowolnym kolorze wg palety RAL. Oszklenie jest wariantowe i może to być szyba bezpieczna, antywłamaniowa P4 lub P6, a także kuloodporna BR2. Blat okna wykonuje się z postformingu (płyty wiórowej z uszlachetnioną powierzchnią) o grubości 38 mm. Producent deklaruje wymiary okna zgodne z wymaganiami użytkownika, przy czym wymagana jest minimalna szerokość wynosząca 1000 mm.

Przykładowe okno kasowe z podajnikiem szufladowym i interkomem, czyli urządzeniem zapewniającym komunikację pomiędzy kasjerem a klientem, przedstawiono na fot. 2. Dodać jeszcze można, iż okno może być przystosowane do wygodnej obsługi osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, poprzez obniżenie podajnika w stosunku do blatu.

Okna stałe mogą także wchodzić w skład zabudowy kasowej, jakie oferuje m.in. firma Megal. Stanowiska takie są wyposażone w okna kasowe z podajnikiem oraz okna stałe tworzące ścianki boczne. Ramy okien (ościeżnice) wykonuje się z kształtowników stalowych, aluminiowych oraz tworzywowych, a oszklenie stanowią szyby antywłamaniowe, kuloodporne itp. Okno kasowe ma dodatkowo podstawę, na której umieszczony jest blat wykonany zazwyczaj z kamienia naturalnego lub konglomeratu marmurowego oraz stalowy podajnik. Przykładowe stanowisko kasowe proponowane przez powyżej wymienioną firmę pokazano na fot. 3.

OKNA PRZESUWNE PIONOWO

Okna przesuwne pionowo charakteryzują się tym, iż składają się z dwóch części, z których jedna w postaci skrzydła jest ruchoma (przesuwna) i po otwarciu chowa się za drugą częścią - stałą. Najczęściej spotyka się okna pionowe otwierane w górę, które pełnią funkcję okien podawczych. Jednym z producentów takich wyrobów jest firma Copal. Oferuje ona szeroki asortyment okien realizowanych w systemie Copal, a przykładowe rozwiązanie konstrukcyjne okna przesuwnego pionowo pokazano na rys. 6. Wyrób taki wykonuje się z aluminiowych kształtowników bez przekładki termicznej (zimnych), anodowanych bądź lakierowanych na dowolny kolor wg palety RAL lub Decoral. Okno składa się z ramy (ościeżnicy), do której w części górnej przymocowany jest element (skrzydło) stały. Po pionowych prowadnicach ramy przesuwa się w górę i w dół skrzydło ruchome. Na prowadnicach są zainstalowane zabezpieczające blokady, chroniące przed niekontrolowanym opadnięciem skrzydła ruchomego, zatrzymujące je na wysokości 100 mm nad blatem. Skrzydła mogą być wypełnione taflą szklaną o grubości od 4 mm do 16 mm, przy czym może to być również szkło bezpieczne lub hartowane, a także plexi albo poliwęglan.

Zakres wymiarowy okien jest następujący:

minimalnie – 500 mm x 500 mm,
maksymalnie – 1500 mm x 1500 mm.

Istnieje także możliwość powiększenia wymiarów gabarytowych okna, poprzez wprowadzenie dodatkowych części stałych.

W rozwiązaniu standardowym konstrukcja jest wyposażona w zamek bagnetowy usytuowany po stronie wewnętrznej, co czyni go niewidocznym dla osoby znajdującej się na zewnątrz okna. Zamek działa na zasadzie przesuwania rygla w postaci bagnetu, który blokuje pozycję skrzydła przesuwnego. Do każdego okna producent dołącza dwa kluczyki z nabitym numerem, który pozwala odtworzyć wzór klucza w przypadku jego zagubienia. Przykład scharakteryzowanego wyrobu przedstawiono na fot. 4.

Jak na początku publikacji wspomniano, okna wewnętrzne są z zasady przeszklone. Jednak w niektórych przypadkach, głównie ze względu na wymagania użytkowe, występuje konieczność zainstalowania okien wypełnionych materiałem nieprzeźroczystym. Takim przykładem są okna podawcze przesuwne pionowo, wykonane w całości z blachy ze stali kwasoodpornej, oferowane przez firmę Wiejak. Wyroby te mogą być dodatkowo izolowane termicznie. Okno otwierane do góry, z częściowo zabudowaną wnęką pokazano na fot. 5.

OKNA PRZESUWNE POZIOMO

Drugi rodzaj okien przesuwnych – w poziomie, również cechuje się podziałem na część stałą i ruchomą. W tym rozwiązaniu konstrukcyjnym skrzydło ruchome przesuwa się w poziomie i zachodzi za boczną część stałą. Ten rodzaj okien przesuwnych również oferuje przedstawiona już powyżej firma Copal. W swych materiałach informacyjnych podaje, że wyroby te są wykonywane z tych samych kształtowników co okna przesuwne w pionie, identycznie anodowanych lub lakierowanych a także oszklonych. Także minimalne i maksymalne wymiary okien przesuwnych poziomo oraz możliwość ich powiększenia jest zgodna z występującymi w oknach przesuwnych pionowo.

Przykładowe okno podawcze przesuwne poziomo firmy Copal obrazuje fot. 6.

OKNA PRZESUWNE Z WSPOMAGANIEM

Okna przesuwne pionowe, zwłaszcza o większych wymiarach gabarytowych, są często wyposażone w wspomaganie w postaci przeciwwagi z siłownikiem. Pozwala to na lekkie otwieranie i zamykanie, a także pozostawienie skrzydła przesuwnego na dowolnej wysokości bez konieczności dodatkowego ryglowania. Okna podawcze systemu Copal ze wspomaganiem oferuje m.in. firma Fagus, a przykładowe rozwiązanie konstrukcyjne takiego wyrobu, prezentowane w materiałach informacyjnych tej firmy, przedstawiono na rys. 7.

Dodać jeszcze należy, że siłowniki są dwustronne, czyli mają dwie linki podnoszące skrzydło przesuwne. Linki łączy się w sposób samopoziomujący co powoduje, iż skrzydło jest podnoszone idealnie poziomo, niezależnie od jego masy (maksymalnie do 45 kg) oraz wymiarów gabarytowych. Sam siłownik jest zabudowany w aluminiowej rurze kwadratowej o przekroju zewnętrznym od 30 mm x 30 mm do 50 mm x 50 mm.

OKNA ROZWIERANE

Wewnętrzne okna rozwierane mogą być także stosowane jako okna podawcze, instalowane m.in. w ścianach działowych pomiędzy pomieszczeniami w zakładach farmaceutycznych, laboratoriach lub szpitalach. Pełnią tam rolę śluzy towarowej łączącej pomieszczenia o różnej klasie czystości lub gdy występuje między nimi różnica ciśnień. Okno podawcze umożliwia szybkie i bezpieczne przekazywanie próbek, materiałów, opakowań i narzędzi pomiędzy pomieszczeniami, ograniczając czas i minimalizując możliwość wystąpienia zanieczyszczeń. Ze względu na niewielkie wymiary gabarytowe ograniczają przemieszczanie się cząsteczek i mają mały wpływ na różnice ciśnień występującą w pomieszczeniach.

Przedstawione wyroby oferuje firma GMP System, w tym okna podawcze typu GMP PRIMA SL. Zasadniczą konstrukcję okna podawczego stanowi korpus wykonany z blachy aluminiowej lakierowanej standardowo na kolor RAL 9010. Dno wewnętrznej komory jest wyłożone blachą ze stali kwasoodpornej. Z obu stron korpusu są zainstalowane skrzydła rozwierane wypełnione taflą szkła bezpiecznego. Skrzydła są zlicowane z powierzchnią zewnętrzną okna podawczego i wyposażone w zawiasy, gałkę oraz mechanizm blokady. Ponadto skrzydła uszczelnia się przyklejoną uszczelką wykonaną z kauczuku syntetycznego EPDM. Typowe wymiary zewnętrzne (szerokość x wysokość x głębokość) okien podawczych typu GMP PRIMA SL są następujące:

600 mm x 600 mm x 600 mm,
760 mm x 760 mm x 550 mm,
760 mm x 760 mm x 700 mm.

Przykładowe okno podawcze opisanego powyżej typu przedstawiono na fot. 7.

Dodać jeszcze należy, że producent oferuje różnego rodzaju wyposażenie okien podawczych, jak np. w mechaniczną blokadą krzyżową, do przewietrzania lub wentylowania, w lampą bakteriobójczą UV albo w filtr HEPA.

Innym wytwórcą tego typu wewnętrznych okien rozwieranych, służących jako specjalne okna podawcze jest firma Barys. W jej asortymencie wyrobów znajduje się rozwiązanie konstrukcyjne, w którym korpus oraz wewnętrzna komora, jak i ramy zainstalowanych z obu stron przeszklonych skrzydeł są wykonane z blachy ze stali kwasoodpornej. Standardowe wymiary zewnętrzne takiego okna podawczego wynoszą – 600 mm x 600 mm x 450 mm, przy czym istnieje możliwość dostosowania wymiarów do wymagań użytkownika. Pozostała budowa oraz wyposażenie jest podobne jak w prezentowanych powyżej oknach podawczych firmy GMP System, a przykładowy wyrób prezentuje fot. 8.