Charakterystyka materiałów <br> stosowanych w konstrukcjach rozwieranych drzwi pełnych i przeszklonych

Współczesne wyroby budowlane podlegają ciągłym procesom unowocześniania, zarówno pod względem funkcjonalnym jak i materiałowym. Największy wpływ na konstrukcję drzwi mają zastosowane materiały, a szczególnie ich własności i parametry techniczne.

Występują dwa podstawowe typy drzwi:

W odniesieniu do materiałów, rozróżnia się drzwi wykonane z drewna, materiałów drewnopochodnych, tworzyw sztucznych oraz metali, w tym głównie ze stali i stopów aluminium.
Charakterystykę materiałów określić mogą stawiane im wymagania. W publikacji przedstawiono więc wymagania odnoszące się do najważniejszych materiałów składowych drzwi, do których zaliczono:

oraz wymagania dotyczące powłok ochronnych.

Podstawowe dokumenty dotyczące drzwi
Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami drzwi, jako wyroby budowlane mogą być wprowadzane do obrotu po dokonaniu oceny zgodności z dokumentem odniesienia, wystawieniu deklaracji zgodności i odpowiednim oznakowaniu.
Dokumentem odniesienia do oceny zgodności drzwi zewnętrznych jest zharmonizowana norma europejska PN-EN 14351-1:2006+A1:2010 „Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności”.
Powyższa norma określa właściwości eksploatacyjne okien i drzwi zewnętrznych, niezależnie od materiału z jakiego są wykonane. Nie precyzuje bezpośrednio żadnych wymagań dotyczących materiałów stosowanych do produkcji okien i drzwi.
Jedynie w p. 7.3 dotyczącym Zakładowej kontroli produkcji znajduje się zapis, że dane techniczne wszystkich dostarczonych surowców i komponentów, jak również schemat kontroli dla zapewnienia ich zgodności powinny być udokumentowane. Zagadnienia określenia wymagań dotyczących materiałów stosowanych do produkcji drzwi zewnętrznych znajdują się w gestii producenta, który powinien je ustalić
i zapisać w dokumentach Zakładowej kontroli produkcji.

Ponieważ na drzwi wewnętrzne nie ustanowiono jeszcze zharmonizowanej normy wyrobu, to wprowadzenie do obrotu w Polsce tych wyrobów następuje po dokonaniu oceny zgodności z krajową Aprobatą Techniczną.
Krajowe Aprobaty Techniczne udzielane są na podstawie Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497). W rozporządzeniu tym jest zapis, że jednostki aprobujące opracowują dla rodzajowych grup wyrobów budowlanych, w odniesieniu do których istnieją wystarczające podstawy naukowe i wiedza praktyczna, dla ustalenia jednolitego zakresu oraz poziomu wymaganych właściwości użytkowych i właściwości technicznych, zalecenia udzielania aprobat technicznych.
W oparciu o powyższe zasady, Instytut Techniki Budowlanej, jako upoważniona jednostka aprobująca, opracował Zalecenia Udzielania Aprobat Technicznych ITB ZUAT-15/III.16/2007 pt. „Rozwierane drzwi wewnętrzne: wejściowe i wewnątrzlokalowe z drewna, materiałów drewnopochodnych, tworzyw sztucznych i metali, ogólnego stosowania oraz deklarowanej klasie odporności ogniowej i dymoszczelności”.

Wymienione w dalszej części publikacji szczegółowe wymagania dla poszczególnych materiałów i komponentów stosowanych do produkcji zewnętrznych i wewnętrznych drzwi, oparto o ZUAT-15/III.16/2007 dotyczący drzwi wewnętrznych. Ze względu na podobieństwo konstrukcji drzwi stosowanych na zewnątrz i wewnątrz budynków przyjąć można, że wymagania dotyczące materiałów są również podobne, choć uwzględniać należy wyjątki wynikające z zakresu stosowania jak np. powłoki antykorozyjne.

Wymagania dotyczące elementów z drewna i półfabrykatów z drewna klejonego warstwowo

Drewno lite
Do wykonywania elementów konstrukcyjnych skrzydeł oraz ościeżnic drewnianych (z wyjątkiem progów) powinno być stosowane drewno:

Zastosowane drewno powinno spełniać wymagania normy PN-EN 942:2008 „Drewno w stolarce budowlanej. Wymagania ogólne”, z uwzględnieniem treści jej załączników:
A – Oznaczanie wymiarów wyrobów gotowych (normatywny),
B – Wytyczne dotyczące wilgotności drewna w stolarce budowlanej (informacyjny),
C – Wytyczne dotyczące określenia wymagań technicznych dla drewna w stolarce budowlanej (informacyjny),
D – Dobór gatunków drewna do zastosowania w stolarce budowlanej.

Progi drzwi powinny być wykonywane z drewna o twardości w kierunku poprzecznym co najmniej 25 MPa (drzwi wewnętrzne) lub 60 MPa (drzwi zewnętrzne), określonej badaniem metodą Brinella według normy PN-EN 1534:2002 „Podłoga z drewna i parkietu. Oznaczanie odporności na wgniecenie (metoda Brinella). Metoda badania”.
Wilgotność drewna stosowanego na elementy drzwi wewnętrznych powinna wynosić 11 ± 2 %, natomiast na elementy drzwi zewnętrznych powinna zawierać się w przedziale 8 ÷ 15 %. Wilgotność drewna przeznaczonego do warstwowego klejenia nie powinna przekraczać 15 % i być ustalana przez producentów półfabrykatów, w porozumieniu z producentem kleju, stosownie do gatunku drewna i technologii klejenia oraz właściwości kleju.
W odniesieniu do drzwi wewnętrznych uwzględniać należy postanowienia normy PN-EN 14221:2007 „Drewno i materiały drewnopochodne w wewnętrznych oknach, wewnętrznych skrzydłach drzwiowych i wewnętrznych ościeżnicach. Wymagania jakościowe i techniczne”. Norma określa podstawowe wymagania materiałowe dotyczące drewna i materiałów drewnopochodnych w wewnętrznych oknach, drzwiach i ościeżnicach drzwiowych (z częściami zamontowanymi na stałe lub bez nich) wraz z wymaganiami dotyczącymi wyglądu, trwałości biologicznej i innych własności fizycznych.

Półfabrykaty z drewna klejonego warstwowo
Półfabrykaty z drewna klejonego warstwowo powinny być wykonywane z drewna spełniającego przedstawione już wymagania, z zastosowaniem kleju spełniającego wymagania wytrzymałościowe określone dla klasy trwałości co najmniej D3 według normy PN-EN 204:2002 „Klasyfikacja klejów termoplastycznych do drewna przeznaczonego do połączeń niekonstrukcyjnych”. Różnica wilgotności drewna pomiędzy poszczególnymi warstwami, w obrębie przekroju półfabrykatu, nie powinna być większa niż 2 %.
Warstwy drewna w półfabrykacie powinny być dokładnie sklejone a spoiny powinny charakteryzować się ciągłością i szczelnością. Warstwowe połączenie drewna nie powinno ulegać rozdzieleniu w spoinie podczas rozszczepiania próbek o długości 50 mm, za pomocą klina lub szerokiego dłuta.
Średnie wytrzymałości elementów z drewna klejonego na ścinanie przy ściskaniu nie powinny być mniejsze niż:

• - l 7,0 MPa – po 7 dniach sezonowania próbek w klimacie normalnym (temperatura + 20 ± 2 ºC i wilgotność względna powietrza 65 ± 5 % lub temperatura + 23 ± 2 ºC i wilgotność względna powietrza 50 ± 5 %),
• - l 2,0 MPa – po sezonowaniu próbek w następujących warunkach:
  – 7 dni przechowywania w klimacie normalnym,
  – 4 dni moczenia w wodzie o temperaturze + 20 ± 2 ºC.
  

Złącza klinowe elementów drewnianych, klejonych na długości (ościeżnice, ramiaki skrzydeł) powinny spełniać wymagania normy PN-B-10087:1996 „Okna i drzwi balkonowe. Złącza klinowe. Wymagania i badania”. Szczególnie istotna jest średnia wytrzymałość względna złącza na zginanie statyczne, która powinna wynosić nie mniej niż 65 % wytrzymałości łączonego drewna.

Wymagania dotyczące kształtowników

Kształtowniki stalowe
Do wykonywania ościeżnic (w tym progów) oraz ram konstrukcji skrzydeł drzwi stalowych, powinny być stosowane kształtowniki tłoczone lub zimnogięte
z blachy ze stali węglowej konstrukcyjnej zwykłej jakości lub ze stali specjalnej, odpornej na korozję, o parametrach wytrzymałościowych wynikających z obliczeń statycznych.
W drzwiach zewnętrznych oraz w uzasadnionych przypadkach w drzwiach wewnętrznych, w konstrukcji ościeżnic i skrzydeł mogą być stosowane kształtowniki dzielone, zespolone przekładką termiczną tworzywową (np. poliamidową zbrojoną włóknem szklanym) o kategorii użytkowej „W” wg normy PN-EN 14024:2006 „Kształtowniki metalowe z przekładką termiczną. Właściwości mechaniczne. Wymagania, sprawdzenie i badania dla oceny”.
Wytrzymałość na ścinanie i rozciąganie połączeń kształtowników zespolonych przekładką termiczną, badanych zgodnie z w.w. normą, powinna wynosić co najmniej:

• - wytrzymałość na ściskanie – 24 N/mm,
• - wytrzymałość na rozciąganie – 12 N/mm.

Kształtowniki aluminiowe
Właściwości kształtowników aluminiowych, stosowanych do wykonywania ram ościeżnic i skrzydeł drzwi aluminiowych, powinny spełniać wymagania określone w normach:

• l PN-EN 12020-1:2010 Aluminium i stopy aluminium. Kształtowniki wyciskane precyzyjnie ze stopów EN AW-6060 i EN AW-6063. Część 1: Warunki techniczne kontroli i dostawy;
• l PN-EN 12020-2:2010 Aluminium i stopy aluminium. Kształtowniki wyciskane precyzyjnie ze stopów EN AW-6060 i EN AW-6063. Część 2: Tolerancje wymiarów i kształty;
• l PN-EN 573-3:2010 Aluminium i stopy aluminium. Skład chemiczny i rodzaje wyrobów przerobionych plastycznie. Część 3: Skład chemiczny.
  

Podobnie jak w przypadku kształtowników stalowych, w konstrukcjach drzwi aluminiowych mogą być użyte kształtowniki dzielone, zespolone przekładką termiczną, np. z poliamidu 6.6. zbrojonego włóknem szklanym w ilości 25 % (lub z tworzyw o podobnych właściwościach) o kategorii użytkowania „W” wg normy PN-EN 120243:2006.

Kształtowniki tworzywowe
Do wykonywania ram ościeżnic i skrzydeł drzwi z tworzyw sztucznych, powinny być stosowane kształtowniki z nieplastyfikowanego polichlorku winylu (PVC-U), spełniające wymagania normy PN-EN 12608:2004 „Kształtowniki z nieplastyfikowanego poli(chlorku winylu) (PVC-U) do produkcji okien i drzwi. Klasyfikacja, wymagania i metody badań”.
Dla zapewnienia właściwej sztywności ram wykonanych z kształtowników
z PVC-U oraz zwiększenia wytrzymałości zamocowania okuć, stosować należy wzmacniające kształtowniki stalowe (zamknięte lub otwarte) o przekroju dopasowanym do komór kształtowników tworzywowych. Grubość ścianek tych kształtowników powinna wynikać z obliczeń statycznych.
Połączenia powyższych kształtowników w narożach ościeżnic i skrzydeł drzwi powinny być wykonywane z zastosowaniem łączników (tzw. kostek) tworzywowych, osadzonych w wzmacniających kształtownikach stalowych. Naprężenia niszczące naroża ościeżnic i skrzydeł, zgrzewane z kształtowników z PVC-U i poddane badaniu zgodnie z normą PN-EN 514:2002 „Kształtowniki z niezmiękczonego poli(chlorku winylu) (PVC-U) do produkcji okien i drzwi. Oznaczanie wytrzymałości zgrzewanych naroży i połączeń w kształcie T” nie powinno być mniejsze niż 35 MPa.
Stosowane we wzmocnieniach ram ościeżnic i skrzydeł drzwi kształtowniki stalowe powinny być zabezpieczone przed korozją powłoką cynkową o masie powierzchniowej nie mniejszej niż 275 g/m2.

Wymagania dotyczace okładzin

Okładziny stalowe i aluminiowe
Do wykonywania okładzin (poszycia) skrzydeł stalowych należy stosować blachy ze stali węglowej konstrukcyjnej zwykłej jakości lub ze stali odpornej na korozję, grubości co najmniej 0,5 mm. Najczęściej stosowane są blachy węglowe gatunków:

• - DX51D+Z, spełniające wymagania normy PN-EN 10346:2011 „Wyroby płaskie stalowe powlekane ogniowo w sposób ciągły. Warunki techniczne dostawy”,
• - DC01, spełniające wymagania normy PN-EN 10130:2009 „Wyroby płaskie walcowane na zimno ze stali niskowęglowych do obróbki plastycznej na zimno. Warunki techniczne dostawy”.

W przypadku stali odpornych na korozję, stosowane są przeważnie stale gatunków X5CrNi18-10 lub X2CrNiMo17-2-2, spełniające wymagania normy PN-EN 10088-2:2007 „Stale odporne na korozję. Część 2: Warunki techniczne dostawy blach i taśm ze stali nierdzewnych ogólnego przeznaczenia”.
Na okładziny skrzydeł drzwi stosować można także blachy aluminiowe o charakterystyce przedstawionej w następujących normach:

• - PN-EN 485-1+A1:2010 „Aluminium i stopy aluminium. Blachy, taśmy i płyty. Część 1: Warunki techniczne kontroli i dostawy”,
  
• - PN-EN 485-2:2009 „Aluminium i stopy aluminium. Blachy, taśmy i płyty. Część 2: Własności mechaniczne”.
  

Dodać można, że najczęściej na poszycia skrzydeł stosuje się blachy wykonane ze stopu aluminium EA AW-1200.

Okładziny z płyt drewnopochodnych
Okładziny skrzydeł drzwi mogą być wykonywane z płyt drewnopochodnych, zgodnych z normą PN-EN 13986:2006 „Płyty drewnopochodne do stosowania
w budownictwie. Właściwości, ocena zgodności i oznakowanie”. Powinny to być płyty przeznaczone do wykonywania elementów nienośnych, użytkowanych w warunkach suchych lub wilgotnych, odpowiednio do zakresu stosowania drzwi. Płyty mogą być surowe (wykończone powłokami itp. są gotowe skrzydła) lub okleinowane fornirem, wykończone powłokami malarskimi, laminatem HPL lub podobnymi materiałami.
Do tych wyrobów zaliczyć można:

• - płyty pilśniowe twarde, półtwarde i porowate oraz formowane na sucho MDF,
• - płyty wiórowe i płyty wielowarstwowe z wiórów drzewnych OSB,
• - sklejki,
• - płyty cementowo-wiórowe.

Zaznaczyć należy, że płyty z materiałów drewnopochodnych powinny być zaklasyfikowane do klasy formaldehydu E1 według normy PN-EN 13986:2006.
Płyty powinny mieć właściwości zgodne z wymaganiami odpowiednich dokumentów odniesienia (Polskich Norm lub Aprobat Technicznych), a w przypadku braku takich dokumentów, należy ocenić ich przydatność do zamierzonego stosowania potwierdzoną badaniami.

Okładziny tworzywowe
Z zakresu wyrobów z tworzyw sztucznych, na okładziny skrzydeł drzwi stosowane są płyty z wysokociśnieniowego laminatu dekoracyjnego HPL lub HDF, twardego polichlorku winylu (PVC), laminatu poliestrowego zbrojonego włóknem szklanym, poliwęglanu itp. Płyty te powinny spełniać wymagania odpowiednich norm wyrobu lub innych specyfikacji technicznych.

Wymagania dotyczące wypełnień

Wypełnienia skrzydeł drzwiowych mogą być wykonane z tworzyw sztucznych lub materiałów pochodzenia mineralnego bądź organicznego jak pianka poliuretanowa, styropian, wełna mineralna, płyty drewnopochodne, płyty gipsowo-kartonowe itp. Skrzydła drzwi wewnątrzlokalowych mogą być także wypełnione kartonem komórkowym.
Materiały składowe, będące wyrobami produkowanymi fabrycznie, powinny mieć właściwości zgodne z wymaganiami norm, jak np.:

• - PN-EN 13162:2009 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby z wełny mineralnej (MW) produkowane fabrycznie. Specyfikacja,
• - PN-EN 13163:2009 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby ze styropianu (EPS) produkowane fabrycznie. Specyfikacja,
• - PN-EN 12369-1:2002 Płyty drewnopochodne. Wartości charakterystyczne do projektowania. Część 1: Płyty OSB, płyty wiórowe i płyty pilśniowe.

W przypadku braku takich dokumentów, należy ocenić przydatność wypełnienia do zamierzonego zakresu stosowania, potwierdzoną badaniami.
Pianka poliuretanowa, spieniana w trakcie produkcji skrzydeł drzwiowych, powinna charakteryzować się następującymi właściwościami:

• - gęstość pozorna – zgodna z deklaracją Producenta ± 10 %, lecz nie mniej niż 30 kg/m3,
• - zmiany wymiarów liniowych na grubości, po 24 godz., w temperaturze + 60° C – ^£ 2 %,
• - naprężenie ściskające przy 10% odkształceniu względnym lub wytrzymałość na ściskanie – ³ 0,1 MPa,
• - przyczepność do okładzin – ³ 0,1 MPa.

Wymagania dla okuć

W zewnętrznych i wewnętrznych drzwiach powinny być stosowane okucia objęte następującymi Polskimi Normami:

• - PN-EN 179:2009 Okucia budowlane. Zamknięcia awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub płytką naciskową, przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań,
• - PN-EN 1125:2009 Okucia budowlane. Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym, przeznaczone do stosowania na drogach ewakuacyjnych. Wymagania i metody badań,
• - PN-EN 1154:1999+AC:2010 Okucia budowlane. Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania. Wymagania i metody badań,
• - PN-EN 1906:2010 Okucia budowlane. Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami. Wymagania i metody badań,
• - PN-EN 1935:2003+AC:2005 Okucia budowlane. Zawiasy jednoosiowe Wymagania i metody badań,
• - PN-EN 12209:2005+AC:2006 Okucia budowlane. Zamki. Zamki mechanicznie wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań.

W przypadku braku norm, okucia powinny posiadać Aprobatę Techniczną.
Typy okuć powinny być dostosowane do masy skrzydeł oraz obciążeń eksploatacyjnych, a przy ich doborze należy uwzględnić wymagania dotyczące wytrzymałości i trwałości określone w ww. normach.
Okucia do drzwi o deklarowanej klasie odporności ogniowej i/lub dymoszczelności powinny być zgodne z wymaganiami normy PN-EN 14600:2006 „Drzwi, bramy i otwierane okna t. właściwościami dotyczącymi odporności ogniowej i/lub dymoszczelności, Wymagania i klasyfikacja”. Właściwości tych okuć powinny być potwierdzone badaniami w zakresie odporności ogniowej i/lub dymoszczelności.
Podkreślić należy, że okucia stosowane do drzwi stanowiących przegrodę przeciwpożarową i/lub dymoszczelną oraz do drzwi na drogach ewakuacyjnych, które podlegają 1 systemowi oceny zgodności, powinny posiadać certyfikat zgodności wyrobu, wydany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą.

Wymagania dla szyb

Drzwi zewnętrzne oraz wewnętrzne wejściowe mogą być szklone szybami:

• - zespolonymi, spełniającymi wymagania norm:
  PN-EN 1279-1:2006/AC:2006 Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne. Część 1: Wymagania ogólne, tolerancje wymiarowe oraz zasady opisu systemu,
  PN-EN 1279-5+A2:2011 Szkło w budownictwie. Izolacyjne szyby zespolone. Część 5: Ocena zgodności
• - ze szkła wzmocnionego, spełniającego wymagania norm:
  PN-EN 1863-1:2004 Szkło w budownictwie. Cieplnie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemowe. Część 1:Definicje i opis,
  PN-EN 1863-2:2008 Szkło w budownictwie. Termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena zgodności wyrobu z normą
  
• - ze szkła termicznego hartowanego, spełniającego wymagania norm:
  PN-EN 12150-1:2002 Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 1: Definicje i opis
  PN-EN 12150-2:2006 Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe. Część 2: Ocena zgodności wyrobu z normą
  
• - ze szkła bezpiecznego warstwowego, spełniającego wymagania normy:
  PN-EN ISO 12543-2:2000/A1:2005 Szkło w budownictwie. Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe. Część 2: Bezpieczne szkło warstwowe.
  

Szkło powinno być tak dobierane, aby oszklone drzwi spełniały wymagania wynikające z postanowień rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami).
W drzwiach o deklarowanej odporności ogniowej należy stosować wyłącznie szyby ze szkła odpowiedniego dla danej klasy odporności ogniowej.
Drzwi wewnętrzne wejściowe do mieszkań w budynkach wielorodzinnych są z zasady wykonywane jako pełne, bez oszklenia. Dopuszcza się jednak stosowanie w tych drzwiach – na życzenie użytkownika – oszklenie powyżej wymienionymi szybami, o ile drzwi z takimi szybami spełniają wymagania w zakresie odporności na włamanie, odpowiadające co najmniej klasie 1 wg normy PN-EN 1629:2011 „Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje. Odporność na włamanie. Metoda badania dla określenia odporności na obciążenie dynamiczne”.
Możliwe jest stosowanie przeszkleń z innych materiałów jak np. poliwęglan lub szkła syntetycznego, co wymaga jednak sprawdzenia ich przydatności do stosowania w danych drzwiach.

Wymagania dla uszczelek

Uszczelki przylgowe mocowane we wrębie lub do przylgi skrzydła, uszczelki we wrębie ościeżnicy lub progu, uszczelki osadzone na listwie opuszczanej automatycznie przy zamykaniu skrzydła oraz uszczelki osadcze szyb i wypełnień nieprzezroczystych, powinny mieć kształt i przekrój zgodny z dokumentacją systemową. Mogą być one wykonane z kauczuku syntetycznego EPDM, silikonu lub z tworzywa termoplastycznego (TPE), np. opartego na bazie polichlorku winylu z dodatkiem kauczuku butadienowo-akrylonitrylowego. Uszczelki osadcze szyb i wypełnień nieprzezroczystych należy dobierać stosownie do grubości zastosowanego oszklenia lub paneli wypełniających oraz do wymiarów listew przyszybowych.
Stosowanie uszczelek przylgowych w drzwiach wewnątrzlokalowych nie jest obligatoryjne. Mogą one jednak być stosowane w celu poprawienia komfortu akustycznego pomieszczeń. Drzwi tego typu z zasady nie mają progu, w związku z czym uszczelki progowe w nich nie występują.
Uszczelki i materiały, z których są wykonywane, powinny spełniać wymagania normy PN-EN 12365-1:2006 „Okucia budowlane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych. Część 1: Wymagania eksploatacyjne i klasyfikacja”, lub Aprobat Technicznych, a ich jakość powinna być potwierdzona dokumentem atestacyjnym producenta. W przypadku stosowania uszczelek nie objętych ww. dokumentami powinny być określone ich właściwości, kształt przekroju, miejsce i sposób zamocowania (np. wciskane, wklejane) oraz przydatność stosowania, potwierdzona badaniami drzwi z tymi uszczelkami.
W drzwiach o deklarowanej odporności ogniowej powinny być stosowane właściwe uszczelki przylgowe, przyszybowe i pęczniejące, wykonane z odpowiednich materiałów, osadzone w specjalnych kanałach we wrębach ościeżnic i/lub skrzydeł. Właściwości uszczelek pęczniejących: wysokość spęcznienia i ciśnienie pęcznienia – powinny być zadeklarowane prze zleceniodawcę i sprawdzane w celu ich identyfikacji.
Właściwości uszczelek pęczniejących stosowanych w drzwiach o deklarowanej odporności ogniowej powinny być potwierdzone badaniami drzwi z tymi uszczelkami.

Wymagania dla powłok wykończeniowych i ochronnych antykorozyjnych

Elementy metalowe
Kształtowniki i blachy metalowe oraz inne elementy metalowe drzwi powinny być zabezpieczone przed korozją powłokami metalicznymi, malarskimi, organicznymi lub tlenkowymi anodowymi, dobranymi w zależności od kategorii korozyjności środowiska, zgodnie z normą PN-EN ISO 12944-2:2001 „Farby i lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 2: Klasyfikacja środowisk”. Powierzchnie zewnętrzne powłok antykorozyjnych mogą być dodatkowo pokryte cienkimi materiałami dekoracyjnymi, np. folią o fakturze drewnopodobnej.
Podstawowe właściwości powłok ochronnych na elementach metalowych drzwi przedstawiono w poniższej tablicy.
W odniesieniu do malarskich powłok proszkowych i anodowych powłok tlenkowych na kształtownikach aluminiowych, wykonanych przez wytwórnie posiadające znaki jakości QUALICOAT i/lub QUALANOD, stosować należy postanowienia zawarte w Ustaleniach Aprobacyjnych GW III.16/2007. Wynika z nich, że w przypadku:

• - malarskich powłok proszkowych – badania i ich ocena powinna być zgodna z Wymaganiami Technicznymi Znaku Jakości (WTZJ) QUALICOAT (określone w tablicy 1 GW III.16/2007),
• - anodowych powłok tlenkowych – badania i ich ocena powinna być zgodna z Wymaganiami Znaku Jakości (WZJ) QUALANOD (określone w tablicy 2 GW III.16/2007).

Elementy drewniane i drewnopochodne
Materiały powłok wykończeniowych powinny spełniać wymagania norm przedmiotowych i dokumentacji systemowej. Wykończenie powierzchni skrzydeł drzwiowych z drewna i płyt drewnopochodnych oraz ościeżnic drewnianych mogą stanowić powłoki z materiałów malarskich nieprzezroczystych, półprzezroczystych i przezroczystych, oklein naturalnych (fornirów), laminatów, a także folii z tworzyw sztucznych.
Powłoki malarskie i okleiny na elementach z drewna i materiałów drewnopochodnych powinny spełniać wymagania określone w poniższej tablicy.

inż. Zbigniew Czajka
Instytut Techniki Budowlanej
Zakład Aprobat Technicznych