Kryte okucia

Dodano: 7 sierpień 2017

Nowoczesne konstrukcje okien i drzwi charakteryzują się wysokimi walorami estetycznymi, połączonymi z komfortem użytkowania oraz zwiększonym bezpieczeństwem. Istotnym elementem zapewniającym powyższe cechy jest stosowanie odpowiednich okuć. Do tych wyrobów zaliczyć należy kryte okucia, zwane także chowanymi.

ZAKRES STOSOWANIA KRYTYCH OKUĆ

Kryte okucia są w zasadzie całkowicie niewidoczne po zamknięciu okna lub drzwi, ponieważ zostały usytuowane w luzie wrębowym tych wyrobów, czyli pomiędzy ramami skrzydła i ościeżnicy. Odnosi się to głównie do zawiasów stosowanych samodzielnie oraz wchodzących w skład okuć uchylno-rozwieranych, również w większości montowanych we wnętrzu ram. Zastosowanie takiej techniki montażu powoduje, iż okna i drzwi charakteryzują się idealnie gładkimi powierzchniami zewnętrznymi, z wyeliminowaniem widocznych elementów.

Wprowadzenie do otworowych wyrobów budowlanych krytych okuć wpływa w dużym stopniu na poprawę parametrów związanych z fizyką budowlaną, szczególnie na efektywność cieplną. Przykładowo można podać, że rezygnacja z powierzchniowego mocowania zawiasów pozwala na uszczelnienie w sposób ciągły styku skrzydła z ościeżnicą, co zdecydowanie zmniejsza ilość wydobywającego się z pomieszczenia ciepłego powietrza. Kolejne zalety stosowania krytych okuć przedstawiono w dalszej części publikacji.

OKNA Z KRYTYMI OKUCIAMI

Coraz szersze zastosowanie w konstrukcji okien znajdują kryte okucia, głównie w postaci krytych zawias. Przykładowe rozwiązania okien z krytymi zawiasami oraz z tradycyjnie zainstalowanymi nawierzchniowo pokazano na fot. 1. Podkreślić należy, że ze względu na w miarę prostą konstrukcję tego typu okuć, ich instalowanie w oknie jest bardzo łatwe. Dotyczy to także ewentualnego demontażu, który również jest nieskomplikowany i tak jak montaż zajmuje mało czasu.

Zainstalowanie krytych okuć w luzie wrębowym okna, co przykładowo przedstawiono na fot. 2, zapobiega m.in. możliwości powstawania mostków termicznych i znacznie podnosi izolacyjność cieplną tego wyrobu.

Dodać jeszcze należy, iż zastosowanie krytych okuć zwiększa odporność okna na włamanie, a jak ze statystyk wynika, około 70 % włamań do domów jednorodzinnych dokonywana jest przez okno. Ukryty zawias utrudnia wyważenie skrzydła i możliwość szybkiego dostania się do pomieszczenia. Na fot. 3 pokazano przykładowe dwuskrzydłowe okno wyposażone w kryte zawiasy.

DRZWI Z KRYTYMI OKUCIAMI

Najczęściej kryte zawiasy stosuje się w drzwiach bezprzylgowych i są one wówczas zainstalowane w opasce maskującej ościeżnicy oraz w bocznej płaszczyźnie skrzydła drzwiowego. Drzwi takie wraz z przykładowymi zawiasami typu Tectus® firmy Simonswerk przedstawiono na fot. 4. Dzięki temu uzyskuje się efekt jednej zlicowanej powierzchni, pozbawionej wystających elementów zawias. Przykładowe rozwiązanie kompletnych drzwi z krytymi zawiasami (również firmy Simonswerk) pokazano na fot. 5. Kryte zawiasy drzwiowe charakteryzują się wysoką niezawodnością, a ich konstrukcja pozwala na kąt otwarcia nawet do 180° i regulację w trzech płaszczyznach.

Rozwiązanie o wysokich walorach estetycznych stanowią tzw. drzwi ukryte, bez widocznych zawias oraz ościeżnic. Drzwi są również zlicowane ze ścianą i mogą być w pełni dostosowane do aranżacji wnętrza, o takiej samej powierzchni. Specjalna konstrukcja skrzydła pozwala na ukrycie wszystkich elementów ościeżnicy. Takie usytuowanie drzwi jest przejawem jednego z najnowszych trendów wykończenia wnętrz pomieszczeń, zwanego minimalizmem. Fragment pomieszczenia z przykładowymi drzwiami ukrytymi przedstawiono na fot. 6.

Do krytych okuć drzwiowych zaliczane są także kryte tarcze/rozety stosowane do zamków z wkładką bębenkową, licujące z powierzchnią skrzydła, a jedno z takich rozwiązań obrazuje fot. 7.

Również w asortymencie samozamykaczy spotkać można rozwiązania z całkowitym ukryciem tych wyrobów w konstrukcji skrzydła. Drzwi jednoskrzydłowe z zainstalowanym krytym samozamykaczem pokazano na fot. 8.

NORMY ZWIĄZANE Z OKUCIAMI

Stosowane w oknach oraz w drzwiach okucia, a w szczególności zawiasy, mają duże znaczenie w odniesieniu do komfortu użytkowania i szczelności tych wyrobów. Również wpływają w znaczący sposób na ochronę przed włamaniem do pomieszczeń. W związku z powyższym okucia, łącznie z krytymi, powinny spełniać odpowiednie wymagania wynikające z dotyczących ich norm.

Problematyka wymagań oraz klasyfikacji odnosząca się w sposób bezpośredni do zawias ujęta jest w normie PN-EN 1935:2003/AC:2005 Okucia budowlane – Zawiasy jednoosiowe – Wymagania i metody badań. Wspomniana norma obejmuje jednoosiowe zawiasy rozłączne, charakteryzujące się złączem obrotowym z przegubem dwuczęściowym (skrzydełka zawiasy można rozłączyć) oraz zawiasy nierozłączne, z przegubem więcej niż dwuczęściowym (skrzydełka z kolei nie można rozłączyć, chyba że wyjmie się czop).W zakresie powyższego dokumentu normalizacyjnego znajduje się stwierdzenie, że nie ma ograniczeń co do materiałów lub stosowanych metod produkcji, ale pod warunkiem dochowania wymaganiom właściwym do ich stosowania. Dodać należy, iż występują także rozwiązania konstrukcyjne zawias, w tym również krytych, które nie odpowiadają kryteriom zawias jednoosiowych objętych powyższą normą.

Zawiasy montuje się głównie w drzwiach rozwieranych i składanych oraz w oknach rozwieranych, uchylnych, rozwierano-uchylnych i uchylno-rozwieranych. Eksploatacja okien z zasady wymaga zainstalowania w nim jeszcze szeregu innych okuć. W związku z powyższym okucia te są objęte wieloczęściową normą europejską EN 13126. Najważniejszą jej częścią jest norma PN-EN 13126-1:2006 Okucia budowlane – Wymagania i metody badań dotyczące okuć do okien i drzwi balkonowych – Część 1: Wymagania wspólne dla wszystkich rodzajów okuć. W skład kompletu normy wchodzi jeszcze 16 jej części. Wspomniana powyżej norma zawiera wymagania eksploatacyjne odnoszące się do wytrzymałości i trwałości okuć przeznaczonych do obsługi ruchomych skrzydeł okien i drzwi balkonowych, niezależnie od użytych do ich konstrukcji materiałów. Ponadto zaznaczono w niej, iż dotyczy tylko tych okuć, które łączą ruchome skrzydło ze stałą ościeżnicą (np. zawiasy) oraz sterują otwieraniem i zamykaniem ruchomego skrzydła.

W budynkach najczęściej obecnie stosuje się różne odmiany okien rozwierano-uchylnych, wyposażonych w odpowiednie okucia. Wyroby te powinny spełniać postanowienia normy PN-EN 13126-8:2006 Okucia budowlane – Wymagania i metody badań dotyczące okuć do okien i drzwi balkonowych – Część 8: Okucia rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i tylko rozwierane. Norma zawiera wymagania dotyczące stabilności mechanicznej, trwałości i dopuszczalnej tolerancji w odniesieniu do niektórych sił i wymiarów oraz odporności na obciążenia i korozję. Ponadto określa metody badawcze dla wymienionych wymagań oraz dziewięciopozycyjną klasyfikację objętych tym dokumentem normalizacyjnym okuć.

Do krytych okuć zaliczane są także tarcze/rozety licujące z płaszczyzną skrzydła (zazwyczaj metalowego) drzwiowego. Wyroby te są objęte wymaganiami zawartymi w normie PN-EN 1906:2010 Okucia budowlane – Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami – Wymagania i metody badań.

Ostatnią grupą krytych okuć przedstawianych w niniejszej publikacji są samozamykacze, których obowiązujące wymagania wynikają z normy PN-EN 1154:1999 Okucia budowlane – Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania – Wymagania i metody badań.

ZALETY KRYTYCH OKUĆ

Stosowane w konstrukcjach okien i drzwi kryte okucia występują głównie w postaci różnych typów zawias, przy czym mogą funkcjonować samodzielnie (np. w drzwiach) lub w współpracy z innymi okuciami (zazwyczaj w oknach).

Podstawowym zadaniem zawias jest rozłączne lub nierozłączne połączenie skrzydeł okiennych lub drzwiowych z ich ościeżnicami. Okucia tego typu powinny zapewnić bezpieczne i sprawne, zgodnie z funkcją danych okien lub drzwi, działanie skrzydeł zawieszonych na ościeżnicy. Są jednak wyroby, które poza wymienionymi powyżej funkcjami, spełniają dodatkowe, zazwyczaj innowacyjne zadania. Zaliczyć do nich należy kryte zawiasy, które ze względu na ich usytuowanie w luzie wrębowym, czyli przestrzeni powstałej pomiędzy ramą skrzydła a ościeżnicą, stają się po zamknięciu okna lub drzwi niewidoczne. Przedstawiona technika montażu zawias zdecydowanie podnosi estetykę okien i drzwi, m.in. poprzez eliminację wystających ponad powierzchnie zewnętrzne elementów.

Zawiasy w całości ukryte we wrębie okna lub drzwi w dużym stopniu zapobiegają możliwości powstawania mostków termicznych. Jednocześnie pozwalają na zainstalowanie na całym obwodzie skrzydła okna w sposób ciągły uszczelki, co zwiększa jego izolacyjność. Jeden z niemieckich instytutów zajmujących się fizyką budowlaną podaje, że redukuje to nawet o 10 % straty energii związane z oknem.

W prawidłowo wykonanym oknie, głównie okucia są odpowiedzialne za jego poziom odporności na włamanie. W literaturze fachowej można spotkać pogląd, iż najlepiej chroni pomieszczenie okno bez okuć, a mówiąc precyzyjniej, wyposażone tylko w kryte okucia. Potencjalny włamywacz ma utrudnione zadanie, gdyż nie jest w stanie podważyć skrzydła.

Zastosowanie krytych zawiasów w konstrukcji okna lub drzwi przynosi jeszcze następujące korzyści:

poprawione zostają parametry akustyczne,
ułatwione jest utrzymanie czystości na powierzchni okna lub drzwi, z powodu wyeliminowania wystających części okuć, umożliwiających gromadzenie się kurzu,
nie występuje potrzeba stosowania osłonek zawiasów,
ukryte usytuowanie zawiasów zapobiega możliwości ich uszkodzenia w trakcie transportu, składowania i także montażu,
chroni przed ewentualnym wandalizmem w trakcie eksploatacji okien i drzwi.

W odniesieniu do okien dodać jeszcze należy, że skrzydło z krytymi zawiasami w minimalnym stopniu obraca się na zewnątrz, co pozwala na maksymalne zredukowanie przestrzeni niezbędnej do jego zainstalowania. Umożliwia to zredukowanie wymiarów przekrojów ram okna, co z kolei zwiększa powierzchnie przeszklone i ilość przenikającego do pomieszczeń światła słonecznego.

Ponadto wprowadzenie do konstrukcji drzwi krytych zawiasów wpływa na zwiększenie szerokości przejścia w świetle ościeżnicy. Stwarza to swobodny i bezkolizyjny dostęp do wnętrza pomieszczeń w budynku.

PRZEGLĄD PRZYKŁADOWYCH WYROBÓW

KRYTE OKUCIA OKIENNE

Najczęściej występującym krytym okuciem w oknach są kryte zawiasy, które stosuje się samodzielnie w oknach rozwieranych i uchylnych, jak i stanowią jeden z elementów składowych okuć uchylno-rozwieranych lub rozwierano-uchylnych. Potwierdzają to kryte okucia typu activPilot Select, oferowane przez firmę WINKHAUS. Zarówno zawiasy, jak i pozostałe elementy kompletu okucia rozwierano-uchylnego są całkowicie ukryte w luzie wrębowym okna. Wyrób charakteryzuje się budową modułową, co pozwala na szybki i prosty montaż oraz umożliwia łatwe dostosowanie do indywidualnych wymagań użytkownika. Ponadto nie występuje potrzeba wykonywania specjalnych nawierceń ani frezowań w ramach skrzydła i ościeżnicy. Konstrukcja pozwala na usytuowanie punktów ryglujących w bliskiej odległości od naroży okna, co zapewnia dużą stabilność i skuteczne zabezpieczenie przed włamaniem. Produkowane są dwie podstawowe wersje okuć typu activPilot Select:

standard – przystosowanej do instalowania w oknach wyposażonych w skrzydła o maksymalnej masie 100 kg, a wchodzący w skład okuć zawias pokazano na fot. 9,

o podwyższonej nośności – rozwiązanie z zastosowaniem dwóch dodatkowych elementów (szyny zawiasu i adaptera), co pozwala na okuwanie okien o maksymalnej masie skrzydła 150 kg, którego zawias przedstawiono na fot. 10.

Firma WINKHAUS zastrzega, że obie wersje mogą być stosowane tylko w przypadku okien o powierzchni skrzydła nie przekraczającej 3 m².

Innym producentem krytych zawiasów okiennych jest firma SIEGENIA-AUBI, produkująca m.in. zestaw okuć pod nazwą LM axxent. Wyroby te charakteryzują się dość zminimalizowanymi wymiarami gabarytowymi, przez co są zalecane do wyposażania okien wykonywanych z wąskich kształtowników. Rozwiązanie konstrukcyjne zawiasów pozwala na otwarcie skrzydła nawet pod kątem 110°, a także użycie funkcji „antyprzeciągowej” – w pozycji uchyłu.

Kryte zawiasy typu LM axxent cechują się duża uniwersalnością, umożliwiającą ich stosowanie w różnych rozwiązaniach okuć uchylno-rozwieranych systemu LM, przewidzianych do okien ze skrzydłem o maksymalnej masie 130 kg. Proponowane są do montażu w oknach wykonywanych z dowolnych kształtowników, wyposażonych w zaczepowy rowek ramowy o wielkości od 10 mm do 14 mm. Przykładowy kryty zawias typu LM axxent pokazano na fot. 11.

Dodać jeszcze można deklarację producenta, iż okna z zainstalowanymi okuciami typu LM axxent mogą spełniać wymagania ochrony antywłamaniowej nawet klasy RC 3 wg normy PN-EN 1627:2012 Drzwi, okna, ściany osłonowe, kraty i żaluzje – Odporność na włamanie – Wymagania i klasyfikacja.

Duży asortyment okuć okiennych, w tym także krytych zawiasów, oferuje firma ROTO. Jeden z takich wyrobów stanowią okucia typu ROTO NT Designo. Standardowo są stosowane w dwuskrzydłowych drewnianych, aluminiowych oraz tworzywowych oknach rozwieranych i rozwierano-uchylnych, ze skrzydłami o masie do 150 kg. Zapewniają łatwą obsługę i stabilne działanie okna, a dzięki zintegrowanemu w zawiasie ogranicznikowi, maksymalny kąt rozwarcia nie przekracza 100°. Ta ostatnia cecha eliminuje możliwość przypadkowego uderzenia skrzydła o ramę ościeżnicy okna. Przykład omawianego wyrobu przedstawiono na fot. 12.

Firma ROTO rozszerzyła ostatnio asortyment przedstawianego typu okuć, o wyroby przeznaczone do okien trzyskrzydłowych. Rozwiązanie to ma jednak pewne ograniczenia, gdyż masa skrzydła środkowego nie może przekraczać 80 kg, oraz zawsze powinno być zamykane jako ostatnie.

Producentem krytych zawiasów okiennych jest także firma SOBINCO, proponująca okucia typu Invision. Wyroby te są przeznaczone do okien ze skrzydłami o maksymalnej szerokości 1700 mm oraz masie nie większej niż 170 kg. Zawiasy cechują się innowacyjnym i bezpiecznym mechanizmem otwierania wyposażonym w tzw. anty-finger, który blokuje skrzydło względem ramy ościeżnicy już przy kącie rozwarcia wynoszącym 90°. Tworzy to bezpieczną, szczególnie w odniesieniu do dzieci, szczelinę o szerokości tylko 5 mm. Ponadto możliwa jest regulacja okuć zarówno w pionie jak i w poziomie, a także docisku uszczelki oraz tarcia występującego w trakcie otwierania okna.

Prezentowane zawiasy są przeznaczone do rozporowego instalowania w rowkach o wymiarach 14/18 mm oraz 10/14 mm, umiejscowionych w kształtownikach ram skrzydła i ościeżnicy okna. Przykładowy kryty zawias typu Invision pokazano na fot. 13.

KRYTE OKUCIA DRZWIOWE

Najczęściej występującym krytym okuciem drzwiowym są także zawiasy. Wyroby te z zasady podtrzymują skrzydła o wysokości co najmniej 2000 mm, a więc i dużej masie, powinny więc cechować się wytrzymałością i niezawodnością, zachowując jednocześnie odpowiednie walory estetyczne. Stwierdzić można, iż przedstawione poniżej kryte zawiasy drzwiowe oferowane przez poszczególnych producentów, charakteryzują się następującymi właściwościami:

powiększają bezpieczne przejście do budynków i znajdujących się w nich pomieszczeń,
zwiększają stopień bezpieczeństwa, wynikający z całkowitego ukrycia zawiasów,
zapewniają ochronę przed umyślnym uszkodzeniem,
kąt rozwarcia drzwi wynosi co najmniej 100°.

Jednym ze znaczących producentów krytych okuć drzwiowych jest firma Simonswerk, oferująca m.in. szereg wariantów zawiasów typu TECTUS®. Są to wyroby przeznaczone do standardowych, jak i ekskluzywnych drzwi, instalowanych w nowoczesnych pomieszczeniach budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wszystkie zawiasy charakteryzują się smukłą sylwetką i konstrukcją zapewniającą harmonijne licowanie we wrębie skrzydła i ościeżnicy drzwi. Mogą być instalowane w ościeżnicach drewnianych, stalowych i aluminiowych drzwi bezprzylgowych, a masa skrzydła zawiera się w granicach od 40 kg do 300 kg.

Przykładowym wyrobem mogą być zawiasy typu TECTUS TE 540 3D, przedstawione na fot. 14. Przeznaczone są do drzwi o masie skrzydła nie przekraczającej 120 kg i grubości nie większej niż 40 mm. Zawiasy zapewniają kąt otwarcia do 180° i mają możliwość bezstopniowej regulacji w trzech płaszczyznach (luz boczny, wysokość i docisk).

Wyróżniającym się wyrobem są kryte zawiasy TECTUS Energy TE 540 3D, stanowiące nowoczesne rozwiązanie przewidziane do drzwi wspomaganych elektroniką, jak np. z blokadą napędu, wielostopniową regulacją oraz systemami kontroli dostępu. Nowość odnosi się do faktu przenoszenia przez zawias energii z ramy ościeżnicy na skrzydło, co zapewnia bardziej komfortową obsługę drzwi. Zawiasy tego typu można stosować do drzwi wyposażonych w skrzydło o parametrach powyżej już przedstawionych. Prezentowane okucie firmy Simonswerk pokazano na fot. 15.

Producent ponadto oferuje następujący asortyment krytych zawiasów drzwiowych:

typu TECTUS TE 340 3D – do drzwi o masie skrzydła do 80 kg, stosowanych w budownictwie mieszkaniowym,
typu TECTUS TE 540 3D – do drzwi o masie skrzydła do 120 kg, stosowanych w drzwiach obiektowych i funkcyjnych,
typu TECTUS TE 640 3D – do drzwi o masie skrzydła do 200 kg, przeznaczonych do ciężkich drzwi obiektowych.

Poszczególne typy odnoszą się do drzwi ze skrzydłem o wymiarach 2000 mm x 1000 mm, przy zastosowaniu dwóch zawiasów.

Przykładowe drzwi ukryte, wyposażone w kryte zawiasy typu TECTUS TE, obrazuje fot. 16.

Kryte zawiasy drzwiowe produkuje również firma Schüco. Konstrukcja tych wyrobów spełnia wysokie wymagania architektoniczne, oraz charakteryzuje się odpornością na zabrudzenia i działanie czynników atmosferycznych. Zapewniają bezpieczny montaż, wynikający z zastosowania zabezpieczającej płytki kotwiącej. Ponadto pomiędzy płytką kotwiącą a kształtownikiem aluminiowym drzwi wprowadzono stosowną izolację termiczną. Zawias cechuje się kątem rozwarcia wynoszącym 180°, a przykładowy wyrób przedstawiono na fot. 17.

Dodać jeszcze można, że firma Schüco oferuje także zamki drzwiowe z wkładką bębenkową oraz krytą tarczą/rozetą, licującą z powierzchnią skrzydła. Rozwiązanie takie, oprócz atrakcyjnego wyglądu, eliminuje możliwość ukręcenia wkładki bębenkowej (co występuje przy typowej nawierzchniowej tarczy/rozety) przez potencjalnego włamywacza. Propozycję taką pokazano już na fot. 7.

Polskim producentem zawiasów drzwiowych, w tym także krytych jest firma POLSOFT. Wytwarza m.in. kryte zawiasy oznaczone symbolem W 978-00-00 R(L), przeznaczone głównie do drzwi wewnętrznych. Wyroby te umożliwiają otwarcie skrzydła drzwi o kąt 180° i mają możliwość regulacji w trzech płaszczyznach. Mogą być instalowane w drzwiach o szerokości skrzydła od 600 mm do 1000 mm i masie od 36 kg do 63 kg. W zależności od szerokości skrzydła stosuje się od dwóch do czterech zawiasów. Przykładowy kryty zawias drzwiowy firmy POLSOFT przedstawia fot. 18.

Kolejnym producentem krytych okuć drzwiowych, obejmujących także kryte zawiasy, jest firma Dr Hahn. Oferowane są m.in. zawiasy typu VL-BAND AL. i ST, charakteryzujące się wysoką jakością i nowoczesnym designem. Dzięki stabilności użytych materiałów, uzyskano spłaszczony kształt zawiasów, co pozwala na szerokie zastosowanie w drzwiach o konstrukcji metalowej. Zawiasy są szczególnie zalecane do drzwi zewnętrznych, wykonywanych z różnych systemów kształtowników stalowych i aluminiowych.

Kryte zawiasy do drzwi stalowych typu VL-BAND ST pokazane na fot. 19, mogą być instalowane do skrzydeł o maksymalnej masie 180 kg i zapewniają kąt rozwarcia wynoszący 105°. Z kolei zawiasy przeznaczone do drzwi aluminiowych typu VL-BAND AL. podtrzymują skrzydła o masie nie przekraczającej 120 kg i zapewniają taki sam kąt rozwarcia.

Drzwi często są wyposażone w samozamykacze, ułatwiające lub nawet regulujące przebieg zamykania. Wyroby te mogą być również całkowicie ukryte w konstrukcji skrzydła drzwi, a jednym z producentów jest firma GEZE. Oferuje ona kryte (chowane) samozamykacze typu Boxer, przeznaczone do drzwi jedno- i dwuskrzydłowych, w tym również do drzwi przeciwpożarowych i dymoszczelnych. Samozamykacze mogą być stosowane w drzwiach ze skrzydłami o maksymalnej szerokości 1400 mm i masie nie przekraczającej 180 kg oraz grubości do 50 mm.

Firma poleca m.in. kryty samozamykacz GEZE Boxer EFS wyposażony w funkcję swobodnego ramienia, przedstawiony na fot. 20. Przy zamkniętych drzwiach szyna ślizgowa samozamykacza jest niewidoczna. Funkcja ta umożliwia otwieranie i zamykanie drzwi przy zastosowaniu niewielkiej siły, co jest szczególnie korzystne w domach opieki społecznej albo w szpitalach. Po jednorazowym otwarciu drzwi, przykładowo rano, zostaje zablokowana elektrohydraulicznie oś samozamykacza, a specjalna konstrukcja ramienia umożliwia swobodne poruszanie skrzydłem drzwiowym.

inż. Zbigniew Czajka

OKNO 2/2017

Literatura

Normy: PN-EN 1935:2003/AC:2005, PN-EN 13126-1:2006,

PN-EN 13126-8:2006, PN-EN 1906:2010, PN-EN 1154:1999,

PN-EN 1627:2012

Materiały informacyjne firm: WINKHAUS, SIEGENIA-AUBI,

ROTO, SOBINCO, Simonswerk, Schüco, Dr Hahn, GEZE, POLSOFT