Charakteryzowanie i klasyfikowanie właściwości okuć budowlanych w oparciu o Normy Europejskie

Dodano: 21 luty 2008

Zgodnie z Ustawą o wyrobach budowlanych z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 92/04,
poz. 881) Rozdział 2 artykuł 4 tej Ustawy określa, że wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu, jeżeli nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, to jest ma właściwości użytkowe umożliwiające prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w których ma być zastosowany w sposób trwały, spełnienie wymagań podstawowych.

Rozdział 2 art. 5.1 określa, ze wyrób budowlany nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, jeżeli jest:

oznakowany CE, co oznacza, że dokonano oceny jego zgodności z normą zharmonizowaną albo europejską aprobatą techniczną …
umieszczony w określonym przez Komisję Europejską wykazie wyrobów mających niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa …
oznakowany, z zastrzeżeniem ust.4, znakiem budowlanym …

W związku z powyższym powstał system normalizacyjny umożliwiający szybkie dostarczenie odbiorcy obiektywnej informacji celem optymalnego wyboru wyrobu na podstawie jego istotnych właściwości technicznych.

Dodatkowe charakteryzowanie i klasyfikowanie prowadzące do oznaczania wyrobów budowlanych oparte jest o Normy Europejskie wprowadzone do Polskich Norm (PN-EN).

Zaleca się, aby wszystkie informacje o właściwościach technicznych wyrobu przeznaczone do odbiorcy były oprócz norm oparte także na krajowych przepisach techniczno-prawnych.

Producent oznaczając wyrób na podstawie niżej przedstawionego systemu deklaruję, że wyrób budowlany jest zgodny z normami oraz z obowiązującymi krajowymi aktami techniczno-prawnymi i zapewnia bezpieczeństwo jego użytkowania.

Klasyfikacja (oznaczanie) wyrobu stanowi umowną, lecz jednoznaczną charakterystykę właściwości określonego produktu objętego daną normą. Oznaczenie to stosuje się
w normach, dokumentacji technicznej, katalogach, prospektach itp. Oznaczanie powinno zawierać jak najmniejszą liczbę znaków i składać się z:

części słownej oznaczenia, zawierającej jak najmniejszej liczbę słów, pisanych bez skrótów, wielkimi literami,
wyróżnika oznaczenia zawierającego znaki (cyfry, litery) określające stopnie podziału wynikające z klasyfikacji przytoczonej w normach.

System charakteryzacji i klasyfikacji normalizacyjnej na wyroby budowlane przedstawia się następująco:

zamknięć awaryjnych do wyjść uruchamianych klamką lub płytką naciskową wg
PN-EN 179:1999, tabl. 1

Tablica 1

1	2	3	4	5	6	7	8	9
Kategoria użytkowania	Trwałość i obciążenie zapadki	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpiecze-ństwo	Odporność na korozję	Zabez- pieczenie	Wystawianie elementu operacyjnego	Sposób urucha-miania - działanie

zamknięć przeciwpanicznych do wyjść uruchamiane prętem poziomym wg
PN-EN 1125:1999, tabl. 2

Tablica 2

1	2	3	4	5	6	7	8	9
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpiecze-ństwo	Odporność na korozję	Zabezpieczenie	Wystawienie pręta (uchwytu)	Typ działania

zamykaczy drzwiowych z regulacją przebiegu zamykania wg PN-EN 1154:1999, tabl.. 3

Tablica 3

1	2	3	4	5	6
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpieczeństwo	Odporność na korozję

przytrzymywaczy elektrycznych otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych wg
PN-EN 1155:1999, tabl. 4

Tablica 4

1	2	3	4	5	6
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpieczeństwo	Odporność na korozję i temperatura

regulatorów kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych wg PN-EN 1158:1999/A1:2004, tabl. 5

Tablica 5

1	2	3	4	5	6
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi i siła zamykająca	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpieczeństwo	Odporność na korozję

wkładek bębenkowych wg PN-EN 1303:2005 (U), tabl. 6

Tablica 6

1	2	3	4	5	6	7
Kategoria użytkowania	Cykle próbne/ trwałość	Masa drzwi	Odporność ogniowa	Bezpieczeństwo	Odporność na korozję	Zabezpie- czenie

okuć w drzwiach przesuwnych i drzwiach składanych w PN-EN 1527:2000, tabl. 7

Tablica 7

1	2	3	4	5	6	7	8	9
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpiecze-ństwo	Odporność na korozję	Zabez- pieczenie	Zakres stosowania w drzwiach	Tarcie

klamek i gałek drzwiowych z tarczami wg PN-EN 1906:2003, tabl. 8

Tablica 8

1	2	3	4	5	6	7	8
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpiecze- ństwo	Odporność na korozję	Zabezpieczenie i odporność	Typ działania trzpienia

zawias wg PN-EN 1935:2003, tabl. 9

Tablica 9

1	2	3	4	5	6	7	8
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpiecze-ństwo	Odporność na korozję	Zabezpieczenie i odporność na wiercenie i włamanie	Klasa zawiasy

zasuw drzwiowych i okiennych wg PN-EN 12051:2002, tabl. 10

Tablica 10

1	2	3	4	5	6	7
Kategoria użytkowania	Trwałość	Masa drzwi	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpiecze- ństwo użytkowania	Odporność na korozję	Zabezpieczenie

zamków mechanicznych oraz zaczepów wg PN-EN 12209:2005, tabl. 11 i 12
zamki

Tablica 11

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
Kategoria użytkowania	Trwałość i obciążenie zapadki	Masa drzwi i siła zamykająca	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpie-czeństwo	Odporność na korozję i temperatura	Zabezpieczenie i odporność na wiercenie	Zakres stosowania zamków do drzwi	Sposób uruchamiania kluczem i ryglowania	Typ działa-nia trzpie-nia obroto-wego	Identyfika-cja klucza

zaczepy

Tablica 12

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
Kategoria użytkowania	Trwałość i obciążenie zapadki	Masa drzwi i siła zamykająca	Przydatność do drzwi przeciwpożarowych /dymoszczelnych	Bezpie-czeństwo	Odporność na korozję i temperatura	Zabezpieczenie i odporność na wiercenie	Zakres stosowania zamków do drzwi	Sposób uruchamiania kluczem i ryglowania	Typ działania trzpienia obroto-wego	Identyfika-cja klucza

kłódek wraz z osprzętem wg PN-EN 12320:2002, tabl. 13

Tablica 13

1	2	3	4	5	6	7
Kategoria użytkowania	Cykle próbne/trwałość	Masa drzwi	Odporność ogniowa	Bezpieczeństwo	Odporność na korozję	Zabezpieczenie

uszczelek i taśm uszczelniających do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych wg
PN-EN 12365-2:2005, tabl. 14

Tablica 14

Cyfra	1	2	3	4	5	6
Kategoria	Kategoria zastosowania	Zakres pracy	Liniowa siła ściskająca	Zakres temperatur pracy	Powrót poodkształceniowy	Powrót poodkształceniowy po starzeniu

Przykład kodu klasyfikacji zamka wpuszczanego wg PN-EN 12209:2005

Oznacza to, że jest to:

zamek wpuszczany do użytkowania przez ludzi, mających pewną motywację do uważnego posługiwania się zamkiem, będący w stanie wytrzymać 200 000 cykli próbnych w badaniach trwałości, przy obciążeniu 25 N, przeznaczony do drzwi o masie do 100 kg przy maksymalnej sile zamykającej 25 N, nie dopuszczony do zastosowania w zestawach drzwiowych przeciwpożarowych/dymoszczelnych, nie podlegający wymaganiom dotyczącym bezpieczeństwa, o średniej odporności na korozję przy braku wymagań temperaturowych, o wysokim zabezpieczeniu i odporności na wiercenie, przeznaczony do wszelkich zastosowań jako zamek wpuszczany, będący zamkiem z wkładką bębenkową ryglowany ręcznie, przeznaczony do współpracy z klamką bezsprężynową, mający minimum pięć elementów zastawkowych
z rozszerzoną liczbą rzeczywistych kombinacji.

Scharakteryzowanie zaczepu dla tego zamka zgodnie z wymaganiami PN-EN 12209:2005 będzie miało identyczny kod klasyfikacyjny.

Literatura:

Ustawa o wyrobach budowlanych (Dz. U. nr 92/04, poz. 881)
PN-EN 179:1999 Okucia budowlane. Zamknięcia awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub płytką naciskową. Wymagania i metody badań
PN-EN 1125:1999 Okucia budowlane. Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem poziomym. Wymagania i metody badań
PN-EN 1154:1999 Okucia budowlane. Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania. Wymagania i metody badań
PN-EN 1158:1999 Okucia budowlane. Regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych. Wymagania i metody badań
PN-EN 1303:2005 (U) Okucia budowlane. Wkładki bębenkowe do zamków. Wymagania i metody badań
PN-EN 1527:2000 Okucia budowlane. Okucia do drzwi przesuwnych i drzwi składanych. Wymagania i metody badań
PN-EN 1906:2003 Okucia budowlane. Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami. Wymagania i metody badań
PN-EN 1935:2003 Okucia budowlane. Zawiasy jednoosiowe. Wymagania i metody badań
PN-EN 12051:2002 Okucia budowlane. Zasuwy drzwiowe i okienne. Wymagania
i metody badań
PN-EN 12209:2005 Okucia budowlane. Zamki. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań
PN-EN 12320:2002 Okucia budowlane. Kłódki wraz z osprzętem. Wymagania i metody badań
PN-EN 12365-1:2005 Okucia budowlane. Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych. Część 1: Wymagania eksploatacyjne i klasyfikacja